اورانوس نام یکی از اسطوره های یونانی بوده که به معنای خدای آسمان می باشد. این سیاره، اولین سیاره ای است که توسط تلسکوپ کشف شد و آن را یک هسته بزرگ صخره ای به همراه سنگ و یخ تشکیل داده است. اورانوس بسیار سرد بوده به طوری که آن را غول یخی نیز نامیده اند.
آشنایی با سیاره شگفت انگیز اورانوس
هفتمین سیاره منظومه شمسی اورانوس می باشد که از لحاظ جرم به عنوان چهارمین سیاره بزرگ این منظومه شناخته می شود. به دلیل تفاوت ترکیبات دو سیاره اورانوس و سیاره نپتون با دو غول گازی دیگر (سیاره زحل و سیاره مشتری) آنها را در دسته غولهای یخی قرار داده اند. جو اورانوس، از لحاظ ترکیبات اصلی (هلیوم و هیدروژن)به جو زحل و مشتری شباهت دارد. ولی یخهای مختلفی نظیر یخ آب، آمونیاک و متان به همراه آثاری از هیدروکربن نیز در جو آن پیدا می شود. در ادامه بیشتر با این سیاره، آشنا خواهید شد.
کشف اورانوس
ویلیام هرشل در سال ۱۷۸۱ این سیاره را کشف نمود. او در ابتدا آن را یک ستاره دنباله دار تصور می کرد اما چند سال بعد سیاره بودن آن را تایید کرد. هرشل سعی داشت اسم سیاره را بر اساس نام شاه جورج سوم جورجین سیدوس بگذارد اما در نهایت نام اورانوس توسط جو آن باد فضانورد پیشنهاد شد که بر گرفته از نام خدای یونان باستان است.
دما در اورانوس
پایین ترین دمای اورانوس، حدود منفی ۲۲۴ درجه سانتی گراد است و بالاترین دمای آن ۲۷۶۰ درجه سانتی گراد گزارش شده است.
علت انحراف محور اورانوس
علت انحراف محور این سیاره، به میلیون ها سال قبل بر می گردد که با یک شبه سیاره برخورد عظیمی داشته است. حاصل این برخورد هدایت سنگ و یخها به داخل مدار سیاره بوده که این سنگریزه ها بعدا قمرهای اورانوس را ایجاد نمودند. همچنین بر اثر این برخورد میدان مغناطیسی نیز منحرف شد اما نکته جالب این است که جو این سیاره تغییر خاصی پیدا نکرد.
حلقه ها در اورانوس
اورانوس هم دارای حلقه هایی است که از ذرات غبار سیاه(اندازه چند میکرومتر تا یک متر) و تخته سنگهای بزرگ تشکیل شده اند. هر چند این حلقه ها همانند حلقه های کیوان کاملا آشکار نیستند. بر روی این سیاره، ۱۳ حلقه مجزا شناخته شده است که اپسیلون درخشان ترین آن ها می باشد. همه حلقه ها به جز دو حلقه بسیار باریک بوده و عرض حدود چند کیلومتر دارند. حلقه های اورانوس، بسیار جوان بوده و همزمان با تشکیل این سیاره، ایجاد نشده اند.
مدار اورانوس
این سیاره شبیه دیگر سیارات منظومه خورشیدی از یک مدار حلقوی و تعداد قمر برخوردار است که مدار حلقوی آن به خاطر انحراف محور گردش سیاره منحصر به فرد می باشد و اورانوس، هر ۱۷ ساعت و ۱۴ دقیقه بر روی این محور می چرخد. حرکت اورانوس، حول محور خورشید ۸۴.۱ سال طول خواهد کشید.
اقمار اورانوس
اورانوس دارای ۲۷ قمر می باشد که ۵ قمر بزرگ (تاینانیا بزرگترین و ابرون، آمبریل، آریل و میراندا کوچک) و ۲۲ قمر دیگر کوچکتر هستند که می توان به بلیندا، بیانکا، کوردلیا، ژولیت و … اشاره نمود.
جو در اورانوس
جو اورانوس، به رنگ سبز آبی (به خاطر وجود گاز متان) بوده که حاکی از ترکیب متفاوت این سیاره با دیگر سیارت دارد. بیشترین بخش این سیاره را یخ تشکیل می دهد در حالی که بیشترین ترکیبات غول های گازی را هلیوم و هیدروژن به خود اختصاص می دهند. سیاره اورانوس، با توجه به میزان گرمای دریافتی زیاد از خورشید گرمای کمتری را از هسته آزاد می سازد. به عبارت دیگر اورانوس، تقریبا هیچ گرمایی را به فضا ارائه نمی دهد که یک علت این امر می تواند اثرات برخوردی باشد که بلافاصله بعد از شکل گیری سیاره اتفاق افتاده است.
سطح اورانوس
اورانوس شبیه سیارات گازی دیگر سطح یکپارچه و مشخصی ندارد به طوری که جو یخی، گازی و سیال آن تا داخل سیاره، نیز نفوذ پیدا کرده است. سطح اورانوس بر اساس تغییرات فشار جو تعیین می گردد. این سیاره، به دلیل اینکه بخش عمده ان را یخ تشکیل می دهد دومین سیاره، چگال در تمام منظومه شمسی محسوب می شود.
لایه های ابری در اورانوس
با توجه به این که این سیاره از دور به صورت هاله ای آب رنگ و یکپارچه دیده می شود ولی شبیه مشتری و زحل از نوارهای ابری برخوردار است. البته متفاوت تر به طوری که نورها خیلی بارک و کمرنگ بوده و فقط در تصاویر بهبود یافته قابل شناسایی است. هنگامی که وویچر در سال ۱۹۸۶ وارد این سیاره شد توانست تنها ۱۰ درصد الگوی ابری روی اورانوس را رصد کند. سرعت باد در بعضی قسمتهای جو این سیاره حدود ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت می باشد که می تواند ابرهای بخش ترپوسفر را جابجا کند.
هسته و وزن در اورانوس
با توجه به این که هسته اغلب سیاره ها مذاب سنگی است ولی هسته مرکزی اورانوس، از مواد یخی شکل گرفته است. هسته مایع ۸۰ درصد جرم سیاره را تشکیل داده که بیشتر از یخ آب متان و آمونیاک می باشد. دمای هسته اورانوس، حدود ۴۹۸۲ درجه سانتی گراد بوده که به نظر می رسد داغ باشد اما نسبت به هسته سیارات دیگر کاملا سرد است. جهت گیری خاص اورانوس، به طرف خورشید حاکی از این است که هسته این سیاره، بیشتر از خورشید بر الگوهای آب و هوایی تاثیرگذار است. از نظر وزن، نیروی جاذبه در سیاره اورانوس، از زمین کمتر بوده بنابراین وزن آن در مقایسه با زمین کاهش می یابد.
منبع : آرگا
