حیوانات خانگی از قبیل؛ سگ، گربه، قناری، همستر، خوکچه هندی، میمون، طوطی و … هستند که سگ هم یکی از باوفاترین حیوانات خانگی به شمار می رود. این حیوان مورد علاقه برخی از انسان ها دوست دارند که از یک جفت آن ها نگهداری کنند و به دلیل عقیم نکردن شان توله سگ هایی دوست داشتنی و کوچولو را انتظار می کشند. که در این مطلب ما برای شما عزیزان مراحل زایمان سگ را به اشتراک می گذاریم تا به نحو درست متوجه آن ها شوید.
آشنایی با مراحل زایمان سگ
زمانی که توله ها در رحم مادر کامل شدند بعد از گذشت ۶۰ تا ۶۶ روز پس از جفت گیری به دنیای جدید وارد می شوند که فرآیند زایمان به صورت بیولوژیکی و غریزی بدن سگ مادر توله هایش را به وقوع می پیوندد. که در مراحل زایمان سگ عمل آن چیزی تقریبا ۱۲ تا ۳۶ ساعت طول خواهد کشید تا توله ها به دنیا بیایند. زمان این امر بستگی به تعداد توله و سابقه های بارداری سگ ماده دارد. سگ ها هم مثل بقیه پستانداران در ۳ مرحله زایمان می کند که همانند بقیه نژاد ها می باشد.
- مرحله ۱
در مرحله اول زایمان سگ شروع آن زیاد مشخص نیست ولی باید در این مرحله سگ ماده برای خروج نوزادان خود آمادگی لازم را پیدا کند. در شروع مرحله ۱ درجه حرارت بدن سگ ماده به ۳۷ درجه کم می شود که گردنه رحم بسته می باشد و انقباضات داخل رحم کم است. ولی با گذشت زمان کمی آهسته آهسته انقباضات رخ می دهد که محتویات رحم به طرف گردنه رحم می رود و این روال تا یک شبانه روز همان (۲۴ ساعت) طول می کشد. سگ ماده در این مرحله رفتاری غیر معقول از خود نشان می دهد که مثلا ممکن است؛ قدم بزند، خرخر بکند، علاقه ای به خوردن نداشته باشد، نفس نفس بزند، نتواند بخوابد، به پهلو نگاه می کند، شکمش شل می شود، کمی ترشح موکوسی پیدا می شود، فرج خود را می لیسد، متورم و شل شدن فرج، جایگاه خواب خود را آماده می کند. باید این نکته را گفت که برخی از سگ های ماده در این مرحله اشتهای زیادی به خوردن پیدا می کنند و ممکن است دچار تهوع شود و زیاد غذا خورده باشد امکان استفراغ وجود دارد که امری طبیعی ولی اگر به صورت مکرر این کار انجام شود غیر طبیعی می باشد.
- مرحله ۲
زمانی که سگ ماده به مرحله دوم زایمان نزدیک می شود شاهد خروج مایعات جنینی و دیدن پرده های جفت و توله ها در مدخل واژن است. که سگ ماده بر روی یک طرف پهلو دراز می کشد و در حال زور زدن است که ممکن می باشد زایمان داشته دچار حمله شدید زایمان شود. اگر سگ ماده تجربه اول زایمانش باشد احتمال دارد احساس ناراحتی و درد بکند که زیاد طول نخواهد کشید و در بسیاری از مواقع شاید به آسانی توله ها به دنیا بیایند. توله سگ ها به شکل طبیعی به صورت طول به دنیا می آیند که در برخی مواقع نوزادان سگ از قسمت سر خارج می شوند. ولی با پا هم خارج می شوند و قسمت پشت به دنیا می آیند. که در زایمان طبیعی از قسمت پشت توله ها به طرف بالا و پشت مادر است که باید در محیطی قرار بگیرند که به دور از سروصدا و محیطی آرام باشد و صاحب سگ در کنار حیوان باشد. در برخی موارد اگر فرد غریبه ای کنار سگ ماده باشد احتمال دیرتر زایمان آن وجود دارد. خارج شدن توله ها با هم فرق دارد و باید درجه حرارت سگ را بررسی و یادداشت نماییم تا مراحل زایمان سگ قابل تشخیص باشد.
- مرحله ۳
در اغلب مواقع ممکن است مرحله ۲ یا ۳ با هم اتفاق بیوفتد که به صورت همزمان باشد و توله ها پس از خارج شدن مرحله سوم رخ دهد. در این مواقع هر جنین دارای جفت است که پس از چند دقیقه کوتاه جنین و بند ناف خارج می شود. که ممکن است توله ها درون جفت متولد شوند و سگ مادر بعد تولد آنها را از کیسه جفت بلیسد و پاره کند و خود بند ناف را قطع کند. حتما چک نمایید تا هیچ جفتی داخل رحم سگ ماده نماند چون باعث عفونت در بدن آن می شود. بگذارید سگ مادر توله های خود را بلیسد و اجازه خوردن بیش از ۳ جفت را به سگ ندهید و بقیه جفت ها و توله های مرده را از دسترس حیوان دور نگه دارید. چون اگر توله ها بیمار مرده باشند امکان آن بیماری در صورت خوردن سگ مادر وجود دارد. و با خوردن بیش از حد جفت ها امکان بالا رفتن درجه حرارت و اختلال گوارشی و اسهال و استفراغ وجود دارد. خروج مایع سیاه رنگ یا سبز رنگ در روز اول زایمان که از خروج غشا جنینی رخ می دهد طبیعی است که پس از مدتی این ماده قهوه ای و قرمز و شفاف خواهد شد که از بین می رود. ولی اگر ترشحات سفید رنگ از واژن و بعد از تولد اولین جنین سبز مشاهده کردید به دامپزشک اطلاع دهید. در پایان مرحله ۳ از مراحل زایمان سگ زایمان تمام شده و توله ها به همراه جفت بیرون آمده و رحم ماده جمع خواهیم شد.
خوردن توله ها بعد زایمان
پس از اتمام مراحل زایمان سگ ماده امکان این که سگ ماده در اولین زایمان خود توله سگ خود را چند عدد بخورد در سگ های عصبی رخ می دهد. البته ممکن است به دلیل بی تجربه بودن در زایمان این حات غریزی رخ دهد که بر اساس تحقیقات مادر با از بین بردن توله های مریض و بیمار می خواهد شانس بیشتری به توله های زنده و سالم بدهد. شاید هم سگ های مادر چون بی تجربه هستند در زمان جدا کردن بند ناف و خوردن قسمتی از بدن توله را می بلعند که در این هنگام مادر سگ ها به شکل غیر عمد باشد آن را خواهد خورد. بعد از زایمان درجه بدن سگ ماده به حدود ۳۹ درجه می رسد که با بالا رفتن درجه حرارت امکان عفونت در بدن حیوان وجود دارد و باید به دامپزشک مربوطه مراجعه و اطلاع داده شود.
امکان تاخیر در زایمان سگ
دلایل زیادی برای وجود تاخیر در زمان مراحل زایمان سگ وجود دارد که از قبیل؛ باردار نبودن سگ، ناتوانی سگ در به دنیا آوردن توله ها، محاسبات اشتباه در مورد مدت دوران بارداری و یا اشتباه در تاریخ جفت گیری سگ ها می باشد. که اگر محاسبات درستی در رابطه با دوران بارداری و زمان جفت گیری دارید ولی باز هم تاخیری مشاهده کردید حتما به دامپزشک اطلاع دهید. در شروع دوران زایمان هورمون ها از غده درون ریز بدن مادر ترشح می شود که فرآیند پیچیده ای خواهد داشت.
این تغییرات در سطح خون هورمون های بدن مادر برنامه ریزی و به تکامل می رسند که در حال حاضر همه آن ها کامل شناخته نشده اند. پس این نکته را به یاد داشته باشید که سگ ها صاحبان خود را دوست دارند پس حضور شما در مراحل زایمان سگ امری مهم و آرامش بخش خواهد بود. که در هنگام زایمان او را ماساژ شکم و پشت پاها بدهید و موجب آسان شدن زایمانش شوید.
منبع : آرگا
