فشارهای ناشی از عبور نوزاد از کانال های زایمان باعث ورم سر نوزاد می شود و این مشکل نیازی به درمان ندارد و با گذشت چندین روز از زمان زایمان برطرف خواهد شد و بایستی توجه داشته باشید که این ورم را نباید با سفالوهماتوما اشتباه بگیرید.
ورم سر چیست؟
ورم سر نوزاد به معنای تورم پوست سر نوزاد است که به صورت یک توده روی سر نوزاد پس از زایمان به وجود می آید. این وضعیت نگران کننده نیست و به علت فشار بر روی سر نوزاد هنگام زایمان ایجاد شده است و این تورم باعث آسیب به مغز و جمجمه نخواهد شد اما ممکن است منجر به زردی در نوزاد شود. اگر چه این تورم شباهت زیادی به سفالوهماتوما(خون ریزی در زیر پوست سر) دارد اما نباید با آن اشتباه گرفت.
در فرآیند زایمان اعمال فشار گردن رحم و دهانه واژن باعث تورم، کبودی و پف کردن سر نوزاد خواهد شد و این موضوع بیشتر در زایمان های سخت و طولانی پیش می آید و همچنین استفاده از مکش یا مکش خلاء نیز می تواند منجر به این عامل شود. در شرایطی که کیسه آب مادر پاره شود نیز احتمال بروز آن وجود دارد و در برخی موارد نیز اگر غشاء آمنیوتیک زود تر پاره شود و مقدار کمی آمنیوتیک در آن موجود باشد استخوان های لگن مادر به سر نوزاد فشار وارد خواهد کرد و در نهایت منجر به تورم سر او خواهد شد. به طور کلی هر چه کیسه آب مادر دیرتر پاره شود امکان ایجاد تورم در سر نوزاد کمتر است.
علائم ورم سر نوزاد:
یکی از نشانه ها تورم پوست سر و نرم بودن آن است که با فشار دادن سریع به داخل جمع می شود. این ورم ممکن است در یک طرف سر و یا در وسط سر نوزاد اتفاق بیوفتد و معمولا نیز در نزدیکی جمجمه ایجاد می شود.
ممکن است با کمی تغییر رنگ و کبودی نیز همراه باشد و هنگامی که این تورم از بین رفت متوجه خواهید شد که سر نوزاد با کمی تغییر مواجه شده است و این ناشی از فشار وارده به سر در هنگام زایمان می باشد اما جای نگرانی نیست و خیلی زود با گذشت زمان ناپدید خواهد شد زیرا استخوان های نوزاد خیلی نرم هستند و می توانند بدون هیچ گونه آسیبی تغییر شکل بدهند.
عوارض ورم سر نوزادان:
کبودی و ورم در سر نوزاد ممکن است خطر ابتلا به زردی را در او تشدید کند زیرا زردی نوزاد ناشی از افزایش سطح بیلی روبین در خون است که موجب زردی پوست او خواهد شد. بر اساس تحقیقاتی که انجام شده زردی در نوزاد پس از گذشت ۲ الی ۳ روز از زایمان از بین خواهد رفت اما گاهی اوقات نیز ممکن است در نوزاد باقی بماند و منجر به بروز مشکلات جدی شود به همین خاطر بهتر است تا در صورت مشاهده هر گونه علائم زردی در کودک خود با پزشک در میان بگذارید.
کنترل وضعیت سلامت نوزاد پس از تولد:
به محض متولد شدن نوزاد پرستار به همراه پزشک متخصص وضعیت او را بررسی خواهند کرد و این بررسی را با تست آپگار می شناسند که بانوی ویرجینا آپگار آن را پدید آورده است. این آزمایش ظرف پنج پس از تولد کودک انجام می شود و نتایج آن به پزشک کمک خواهد کرد تا بفهمد که نوزاد به چه اقدامات پزشکی نیاز دارد.
در تست آپگار موارد زیر مورد بررسی قرار می گیرند:
- کشیدگی عضلات
- ضربان قلب
- واکنش های کودک
- تنفس
- رنگ بدن و ظاهر نوزاد
نمره آزمایش آپگار:
در این آزمایش به هر دسته نمره از صفر تا دو داده می شود و نمره نشان دهنده پاسخ خوب می باشد برای مثال اگر ضربان قلب نوزاد بیش از صد ضربه در یک دقیقه داشته باشد نمره ۲ به او داده می شود. همچنین نمره دو به تنفس خوب،فعالیت بدنی زیاد،رنگ صورتی بدن و گریه های قوی نیز داده می شود و سپس نمرات با یکدیگر جمع می شوند و نمره نهایی از ده اعلام خواهد شد. اغلب نوزادان در تست آپگار نمره ۷ کسب می کنند البته هستند معدود نوزادانی که نمره ۱۰ را نیز کسب خواهند کرد.
اگر تست آپگار نوزاد در بیشتر موارد مثل تنفس ضعیف،شلی اندام ها،شریان پایین قلب رنگ پریدگی پایین باشد به او اکسیژن داده می شود و اگر با کمک های پزشکی نیز نتوانست نمره مناسب کسب کند تحت مراقبت های ویژه قرار خواهد گرفت.
منبع : آرگا
