دسته ها
پنج شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

آنچه باید درباره تعویض مفصل زانو و مزایا و معایب آن بدانید

  • سحر بهرامی
  • ۸ آذر ۱۴۰۱
  • ۰

یکی از شایع ترین مشکلاتی که اغلب افراد مسن را دچار می کند درد زانو و آرتروز زانو است که در صورت تشخیص پزشک یکی از راه های درمان این مشکل برای افراد بالای ۶۰ سال تعویض مفصل زانو است.

مفصل زانو یکی از مهم ترین و پیچیده ترین مفصل در بدن ما است، مفاصل بدن به دلایل مختلفی همچون پوکی استخوان، آرتروز، آرتریت روماتوئید و … با گذشت زمان روبه تحلیل و فرسودگی می روند و از بین می روند که در این زمان پزشک با معاینه بهترین راه را تعویض مفصل زانو و جایگزین کردن یک مفصل مصنوعی می داند که در ادامه بیشتر با این موضوع آشنا خواهیم شد.

آشنایی با تعویض مفصل زانو

هر آنچه که باید در مورد تعویض مفصل زانو بدانید

معمولا زمانی که مفصل زانو ساییده می شود به سمت اطراف گرایش پیدا می کند که در نتیجه پاها به شکل پرانتز در می آیند. در طی جراحی آرتروپلاستی یا همان تعویض مفصل زانو از نوعی پروتز مصنوعی استفاده می کنند که جنس آن پلاستیکی و یا فلزی است که برای اینکه در سر جایش باقی بماند باید از اتصال هایی مخصوص استفاده کنند که یک سر آن به ران و سر دیگر آن به ساق پا ماده خاصی به نام سیمان اکرلیک متصل می شود.

مزایا تعویض مفصل زانو

در چه مواردی جراحی مفصل زانو انجام می شود

همانگونه که گفتیم زمانی که زانو در اثر فرسایش ناشی از بیماری های همچون آرتروز و بالا رفتن سن ایجاد می شود به دلیل تخریب غضروف و از بین رفتن آب میان بافتی باعث می شود تا استخوان ران و استخوان ساق بر روی هم ساییده شود و درد زیادی را به وجود می آورد، سپس در صورت نتیجه ندادن درمان های دارویی با تشخیص جراح ارتوپد اقدام به تعویض مفصل زانو می کند.

آشنایی با تعویض مفصل زانو

تعویض مفصل برای چه کسانی انجام می گیرد ؟

عمل عوض کردن مفصل به خصوص برای مفاصل زان و لگن از عمل های جراحی موفق در سراسر دنیا می باشد، البته با این حال باز هم پزشکان ارتوپد در مراحل اولیه سعی می کنند از درمان های غیر جراحی همچون فیزیوتراپی و دارویی به کار برند، در برخی از این افراد, درمانهای اولیه بی تاثیر بوده و به عملکرد طبیعی زانو باز ارتباطی ندارد، ضمن اینکه درد زانوی آنها همواره و در همه حال, حتی به هنگام استراحت وجود دارد، بنابراین این افراد کاندید اصلی این نوع عمل جراحی هستند :

  •  مبل و میز
  •  آرون گروپس
  • افرادی که درد زانو شدید و بی وقفه ای را متحمل می شوند.
  • افرادی که دچار محدودیت حرکتی هستند.
  • کسانی که زانوی آنها تغییر شکل داده و بدشکل شده است.
  • افرادی که همواره و حتی در زمان استراحت زانو درد دارند.
  • افرادی که درمان های دیگر بر روی آنها تاثیری ندارد.

عوض کردن مفاصل زانو

انواع پروتزهای به کار رفته در این عمل

عوض کردن مفصل زانو از طریق جای گذاری پروتز های مصنوعی در ناحیه آسیب دیده انجام می گیرد، پزشک با بررسی شرایط بیمار از جمله سن، وزن، وضع سلامتی، شدت آسیب به مفصل و نوع فعالیت, پروتز مناسب را انتخاب خواهد کرد، به طور کلی پروتز ها به چهار دسته تقسیم می شوند :

  • سرامیک بر روی سرامیک
  • سرامیک بر روی پلاستیک
  • فلز بر روی پلاستیک
  • فلز بر روی فلز

حال پروتز هایی که در عمل جراحی تعویض مفاصل زانو به کار برده می شوند، از سه بخش تشکیل شده اند که در زیر به آنها اشاره شده است :

  • فمورال : بخشی که به استخوان ران مربوط می شود.
  • تبیال : بخشی که به استخوان ساق مربوط می شود.
  • پاتلار : بخشی که به استخوان کشکک مربوط می شود.

تعویض مفصلهای زانو

مزایای جراحی مفصل زانو

یکی از موارد قابل توجه ای که جراحی تعویض مفصل زانو دارد، این است که مزایای آن بیشتر از معایب آن است که در ادامه به مزایای آن اشاره خواهیم کرد.
۱. پس از اتمام جراحی درد ناشی از زانوی بیمار به شدت کاهش می یابد و فرد قادر خواهد بود به انجام کارهای روزمره خود بپردازد.
۲. برای انجام این عمل از بیهوشی استفاده نمی کنند که این خود مزیت بزرگی است، در عوض برای بی حس کردن منطقه مورد نظر از روش بی حسی اسپانیال استفاده می کنند طوری که فقط از کمر به پایین بی حس می شود.
۳. از آنجایی که از بی هوشی استفاده نمی کنند فرد بیمار بعد از عمل به سرعت هوشیاری خود را بدست می آورد و می تواند همراه با کمک کسی از جایش بلند شود.
همه چی درباره تعویض مفصل زانو
۴. زمانی که از بی حسی برای انجام عمل استفاده می کنند به مراتب عمل در مدت کوتاه تری انجام می شود که در نتیجه میزان خون از دست رفته و همچنین ریسک ابتلا به عفونت هم به مراتب کمتر خواهد شد.
۵. از بین رفتن صدای مفاصل زانو که قبل از انجام عمل جراحی هنگام حرکت دادن زانو به گوش می رسید.
۶. به دلیل اینکه قبل از عمل جراحی فرد به دلیل درد فراوان زانو از راه رفتن اجتناب می کند و سعی می کند حرکات خود را محدود تر کند در نتیجه این بی تحرکی منجر به اضافه وزن خواهد شد که باعث می شود فشار بیشتری بر روی زانوی ساییده قرار بگیرد در نتیجه بعد از عمل فرد می تواند به راحتی و بدون مشکل راه برود که در مقابل کاهش وزن را به همراه خواهد داشت.
۷. تا زمانی که بیمار از مفصل مصنوعی خود به درستی مراقبت کند می تواند تا سال های سال به صورت عادی و بدون درد زندگی کند به شرط آنکه از نشستن طولانی مدت به صورت چهار زانو و دو زانو و همچنین انجام دادن حرکت های ورزشی سنگین و هر چیزی که منجر به وارد شدن فشار به زانو شود اجتناب کند.
۸. یکی دیگر از مزایا تعویض مفصل زانو از بین رفتن کامل شکل پرانتزی پاها.
تعویض مفصل زانو در سنین مختلف

معایب جراحی مفصل زانو

۱. هیچ عملی خالی از عوارض و معایب نیست، این عمل می تواند دارای معایبی همچون عفونت و یا لخته شدن خون را در بردارد.
۲. بیشتر افرادی که برای این عمل اقدام می کند دارای سن های ۵۰ به بالا هستند که بیشتر این افراد دارای دیابت، بیماری های قلبی فشار خون هستند که منجر به افزایش میزان خونریزی و عفونت در فرد می شود.
۳. در برخی مواقع ممکن است تعویض مفصل زانو مطابق با انتظارات فرد نباشد یعنی در قسمت زانوی خود احساس سفتی بیش از حد و یا احساس سستی کند که در این صورت نیاز مند استراحت و مصرف دارو است.
۴. زمانی که فرد بعد از عمل جراحی افزایش وزن و یا کاهش وزن را داشته باشد ممکن است مفصل مصنوعی زانو دچار شل شدگی و یا حتی سستی شود.
۵. از دیگر معایب این عمل می توان تاخیر در روند بهبود جای زخم باشد، از آنجایی که پوست زانو بسیار ضخیم است ممکن است در روند بهبود آن به خصوص افراد سالمند ممکن است جای زخم عفونت کند از این رو باید برای پیشگیری ار عفونت پوست اقدامات مورد نظر انجام شود.
مراقبت های ویژه بعد از عمل تعویض زانو
۶. از دیگر عارضه های جدی این عمل عفونت داخلی است به خصوص افرادی که دچار بیماری هایی همچون دیابت، آرتریت روماتوئید بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هستند که برای درمان از آنتی بیوتیک های موثر استفاده می کنند.
۷. تزریق ترومیوز وریدی می تواند از معایب این عمل باشد زیرا زمانی که این تزریق صورت می گیرد اگر به ریه ها وارد شود برای فرد می تواند مرگبار باشد که علائم این تزریق می تواند همراه با تنگی تنفس و خس خس کردن سینه باشد که برای تشخیص زود هنگام از سونوگرافی و اشعه ایکس استفاده می کنند.
۸. وجود درد بعد از عمل جراحی نارضایتی برخی از افراد را بر می انگیزد که باید گفت وجود این درد ها رایج و طبیعی است، اگر بیمار به خوبی نتواند از مفصل مصنوعی خود نگهداری نکند مفصل دچار از کار افتادگی خواهد شد.
مراقبت های بعد از جراحی زانو
باید گفت که این عمل هم مانند هر عمل دیگری نیازمند مراقب هایی است که برای دستیابی به نتیجه بهتر باید مراقبت های پس از آن راهم جدی بگیرید. از جمله این مراقبت ها شامل:
تعویض مفصل یا آرتروپلاستی
  • تمیز نگه داشتن زخم برای جلوگیری از ابتلا به عفونت به همین منظور باید هر ۲ روز اقدام به تعویض پانسمان کنید چرا که بعد از عمل ترشحات کم رنگی از زخم به بیرون تراوش می شود که باید ۲ روز شست و شود سپس محل زخم را با سشوار خشک کرد و با استفاده از گاز استریل آن را پانسمان کرد.
  • توجه کردن به رساندن ویتامین و پروتئین به بدن امری ضروری بعد از عمل است به همین دلیل باید بعد از عمل از مواد غذایی حاوی کلسیم و آهن همانند جگر، کاهو، کلم، عدس، پیاز، سویا و … استفاده کنید.
  • بعد از عمل جراحی برای بیمار دارو هایی تجویز می شود که از لخته شدن خون جلوگیری می کند به همین دلیل باید به صورت منظم به مصرف قرص ها بپردازید تا احتمال لختگی خون از بین برود.
  • در ماه های اول باید تمام چیز های که بیمار احتیاج دارید در دسترسش باشد تا مجبور به بلند شدن نباشد، سطحی که بیمار بر روی آن می نشیند باید کمی بلند و سفت باشد.
  • بعد از عمل بیمار باید طبق تشخیص پزشک هر روز مسافتی معینی را راه برود.
  • مراقبت بعد از جراحی به گونه ای نیست که فرد مدام در حال استراحت باشد بلکه باید هر ۱ ساعت ۱ بار بلند شود و راه برود البته همراه با کمک.
  • فرد بیمار باید به مدت چند هفته با کمک واکر راه برود تا پاها بتوانند قدرت کافی را برای راه رفتن بدست آورند.

مزایا و معایب تعویض مفصل زانو

  • بهتر است تا چندین هفته از بالا رفتن پله خودداری کنید. بعد از گذشت چند هفته برای بالا رفتن از پله پای سالمتان را اول بگذارید سپس پای دیگرتان را کنار آن و برای پایین آمدن هم باید با استفاده از عصا صورت بگیرد.
  • بعد از عمل فرد بیمار باید توسط یک فیزیوتراپ حرکت هایی را آموزش ببیند تا دامنه حرکاتی زانو بیشتر و قدرتمند تر شود، این نرمش ها را باید مدت ها تا پس از عمل انجام دهید، بهترین ورزش برای این افراد استفاده نرمش و استفاده از دوچرخه های ثابت است.

عمل تعویض مفصل زانو برای چه کسانی انجام می شود.

  • شما باید تا جایی که می توانید راه بروید.
  • از انجام دادن حرکاتی که به زانو تان فشار می آورد خودداری کنید زیرت می تواند مفصل مصنوعی را جابجا کند.
  • از خم کردن بیش از حد زانو جدا خودداری کنید به خصوص در هفته های اول تعویض مفصل زانو.
  • استفاده از دستشویی های سنتی را از سرتان به دور بی اندازید و از توالت های فرنگی استفاده کنید.
  • بیمار باید در منزل خود محیطی را ایجاد کند که بر سر راه رفتن او هیچ چیزی وجود نداشته باشد تا منجر به زمین خوردن او شود.
  • در حمام باید دستگیره هایی وجود داشته باشد تا از لیز خوردن بیمار جلوگیری شود.
  • برای نشستن فرد بیمار باید صندلی را در نظر بگیرید که هنگام نشستن کف پاها کاملا بر روی زمین باشد و مفصل زانو هم کمی پایین از مفصل ران قرار بگیرد و اینکه صندلی حتما باید دارای پشتی و دسته باشد.

جراحی زانو

 

در آخر باید گفت که بیشتر از ۹۰ درصد از کسانی که این عمل را انجام داده اند از عمل خود رضایتمند هستند. نکته قابل ذکر این است که قبل از رسیدن به مرحله تعویض مفصل زانو تا جای ممکن به تقویت استحکام استخوان و مفاصل خود بپردازید. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری ها کلیک نمایید.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *