مادران باردار بعد از زایمان به دلیل خستگی های جسمی و ذهنی دارای شرایط حساسی می باشند، بنابراین نیاز به مراقبت های ویژه ای دارند، همچنین به خاطر سختی های زایمان و شیردهی بعد از آن نیازمند یک برنامه غذایی مناسب برای خود و نوزادشان هستند، از این رو در ادامه می توانید با تغذیه مادر بعد از زایمان و نیز بهترین رژیم غذایی دوران شیردهی آشنا شوید.
تغذیه مادر پس از زایمان
همانطور که می دانید بارداری با تغییرات جسمی و روحی زیادی در مادران همراه می باشد، به طوری که عملکرد همه ارگان های داخلی بدن دچار تغییرات شگرفی شده تا زمینه برای به دنیا آمدن نوزاد فراهم شود، بنابراین طبیعی است که بعد از زایمان، مدتی طول بکشد تا بدن به حالت اولیه خود برگردد، حال در این میان باید از سوی مادر باردار و اطرافیان آنها مراقبت هایی صورت گیرد، تغذیه و رژیم غذایی مادر باردار یکی از موارد مهمی است که نقش تعیین کننده ای در سلامت مادر و نوزاد وی دارد، بنابراین باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
در دوران بارداری، مادر ضمن تامین نیاز های غذایی خود، نیاز جنین را نیز برطرف می کرد، بعد از تولد نیز این ضرورت از بین نرفته، بلکه از طریق شیر مادر ادامه پیدا می کند، بنابراین مادر باردار باید حساسیت لازم برای مصرف مواد غذایی مفید مورد نیاز خود و نوزادش را همچنان حفظ نماید و همه دسته های غذایی از جمله لبنیات، پروتئین، نان، غلات، میوه و سبزیجات که در رژیم غذایی دوران بارداری مصرف می شد، باید برای تغذیه مادر پس از زایمان نیز لحاظ شود.
کاچی یکی از غذاهای سنتی ایرانی است که فواید بسیاری دارد و از قدیم به عنوان یک غذای دارویی و نیز برای زنانی که تازه وضع حمل می کردند، تجویز می شد، زیاده روی در خوردن این غذا، به دلیل کالری و چربی زیادی که دارد و با توجه به اینکه زائو در هفته های اول بعد از بارداری کم تحرک تر می باشد، ممکن است، موجب چاقی و اضافه وزن مادر شود.
رطب یکی دیگر از مواد غذایی با ارزش و پر خاصیت است که برای مادرانی که تازه وضع حمل کرده اند مفید می باشد و خوردن آن، موجب تقویت مادر و بازگرداندن نیروی از دست رفته وی خواهد شد؛ در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است :
اولین چیزی که زن وضع حمل کرده، باید بخورد رطب است، چنان که حق تعالی به حضرت مریم فرمود : که بعد از زاییدن حضرت عیسی (علیه السلام) رطب بخورد… به درستی که حق تعالی فرموده به عزّت و جلال خودم سوگند که هر زن تازه زاییده ای اگر رطب بخورد، فرزند او را بردبار می گردانم.
پروتئین ها
بسیاری از مواد غذایی حاوی پروتئین مانند تخم مرغ، ماهی، گوشت، لبنیات، نخود فرنگی، آجیل و … به رشد بافت های سلولی کمک می کنند و برای بازیابی نیروی ماهیچه ها مفید می باشند، ضمن اینکه مصرف غذا های حاوی پروتئین موجب هضم سریع تر غذا خواهد شد.
ویتامین C
ویتامین C به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی که دارد به بهبود بافت بدن کمک خواهد کرد و برای مقابله با عفونت نیز بسیار مفید می باشد. این ویتامین در میوه ها و سبزیجاتی از قبیل گوجه فرنگی، بروکلی، پرتقال، هندوانه، توت فرنگی و انبه به وفور یافت می شود و مقدار مناسب مصرف آن برای مادران شیرده در سنین ۱۴ تا ۱۸ سال، ۱۸۰۰ میلی گرم و مادران بالاتر از ۱۹ سال، ۲۰۰۰ میلی گرم می باشد.
آهن
آهن یکی از مواد معدنی مهم و ضروری در تغذیه مادر پس از زایمان می باشد. زیرا مادران در هنگام زایمان مقدار زیادی از خون خود را از دست می دهند، بنابراین برای جبران خون از دست رفته و نیز حفظ سطح هموگلوبین خون، مصرف غذا های آهن دار از قبیل زرده تخم مرغ، گوشت قرمز، جگر، انجیر، صدف خوراکی در حد نیاز توصیه می شود؛ مقدار آهن مجاز برای زنان در سنین ۱۴ تا ۱۸ سال، ۱۰ میلی گرم و برای زنان بالاتر از سن ۱۹ سال، ۹ میلی گرم می باشد.
کلسیم
کلسیم یکی دیگر از مواد معدنی مفید است که وجود آن در تغذیه مادر پس از زایمان ضروری می باشد؛ کلسیم از پوکی استخوان جلوگیری کرده و موجب تقویت استخوان ها و دندان می شود. مواد غذایی مانند شیر، ماست، پنیر و اسفناج غنی از کلسیم می باشند. مقدار کلسیم دریافتی مورد نیاز برای مادران بین سنین ۱۴ تا ۱۸ سال به صورت روزانه،۱۳۰۰ میلی گرم و خانم های بالاتر از ۱۹ سال، ۱۰۰۰ میلی گرم می باشد، در دوران شیردهی به مقدار ۲۵۰ تا ۳۵۰ میلی گرم از کلسیم مادر به نوزاد منتقل می شود، ضمن اینکه کلسیم به تولید و افزایش شیر مادر نیز کمک خواهد کرد.
فیبر
میوه ها و سبزیجات خام حاوی مقدار زیادی فیبر می باشند و مصرف آنها عمل دفع را راحت تر خواهد کرد، از این رو خوردن منابع حاوی فیبر، یبوست را کاهش خواهد داد.
مصرف مایعات زیاد
نوشیدن مایعات برای رفع یبوست و نیز جبران کم آبی بدن مهم می باشد. مصرف روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب و نیز نوشیدن شیر کم چرب و آب میوه های طبیعی، چای و سوپ در هنگام شیر دهی ضمن افزایش شیر، برای حفظ سلامتی مادر توصیه می شود. همچنین قرار دادن نوشیدنی های غنی از کلسیم در تغذیه مادر پس از زایمان، می توانند میزان شیر مادر را افزایش دهند. توجه داشته باشید که بهتر است که مادران شیرده از مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین خودداری کنند، زیرا کافئین موجود در چای پر رنگ و قهوه علاوه بر اینکه باعث کاهش شیر مادر می شود، مدر بوده و در نتیجه موجب از دست رفتن آب بدن خواهد شد.
منبع : آرگا
