بیماری اختلال دو قطبی؛ دارای دو طیف است که در آن بیماران بر اساس شدت این اختلال تقسیم بندی می شوند و شیوه های درمانی آن ها نیز ممکن است متفاوت باشد. همانطور که اشاره شد این بیماری در اواخر دوره نوجوانی در فرد بروز می کند و در برخی از افراد نیز اوایل بزرگسالی دوره شروع آن است. افراد دو قطبی در ابتدا به یک دوره از افسردگی دچار می شوند که بعد از چند دوره افسردگی وارد فاز شیدایی می گردند. طول و دوره شیدایی در این بیماران متفاوت است و بر حسب میزان شدت آن ممکن است برخی در بیمارستان تحت مراقبت باشند و بستری شوند.
افراد دو قطبی چه علائم شخصیتی دارند؟
در طول دورانی که فرد بیمار تحت مراقبت است شما متوجه می شوید که علائم شیدایی در او کاهش پیدا کرده است اما به محض کمتر شدن مراقبت ها ممکن است فرد مجدد به حالت ابتدایی خود باز گردد. بنابراین روند درمانی این افراد باید به صورت کامل طی شود تا با بازگشت بیماری مواجه نشوید.
این بیماری دارای نشانه های مختلفی است به عنوان مثال این دسته از افراد ممکن است از یک شادی مفرط به حالت غم و اندوهگینی درآیند. این افراد نمی توانند با زندگی واقعی ارتباط برقرار کنند و در رویا دچار شیدایی می شوند این افراد دارای تمرکز پایینی هستند و مشکلات خواب نیز دارند. همچنین افراد دوقطبی دچار حس خود بزرگ بینی هستند از دیگر نشانه های این اختلال می توان به موارد عمده زیر اشاره کرد:
- افزایش و کاهش ناگهانی انرژی
- احساس شادی مفرط و احساس خودبرتر بینی
- گفت و گوی بی وقفه
- صحبت کردن درباره موضوعات غیر مرتبط، پریشانی افکار و صحبت ها
- قوه قضاوت کردن ضعیف و عدم توانایی در تمرکز
- رفتارهای پرخاشگرانه، اغواگرانه
- مصرف دخانیات و الکل
- کمبود خواب، کاهش وزن، تحریک پذیری مفرط
- تصورات غیر واقعی داشتن، رفتارهای غیر معمول
- تصمیمات غیر واقعی و استاندارد
علت بروز بیماری:
در رابطه با اینکه علت های اصلی ایجاد کننده چنین اختلالاتی در افراد چیست اطلاعات دقیق و مطمئنی وجود ندارد اما اغلب تحقیقات اینگونه نشان می دهد که این بیماری می تواند ریشه ارثی در افراد داشته باشد و به شکل ژنتیکی در آن ها بروز کند. همچنین زمانی که در اینگونه از افراد با وجود زمینه اختلال تربیت درست از سوی والدین صورت نگیرد و نسبت به موضوع آگاه نباشد ممکن است بیماری با شدت بیشتری در فرد بروز کند و افزایش یابد.
در برخی از موارد وجود مشکلات فیزیکی در بخش هایی از سیستم عصبی و مغز می تواند ایجاد کننده این اختلال باشد و کنترل حالات روانی فرد را از عهده خارج کند. از سویی در افراد دو قطبی شاهد اختلالات خلقی نیز هستید که به دلیل استرس و محیط روانی ناامن ایجاد شده است و در نوع رفتار و خلقیات او بروز می کند.
ریسک ابتلا به این اختلال در افرادی که بستگان درجه یک آن ها دچار این اختلال هستند بیشتر است همچنین افرادی که دوره هایی از افسردگی و استرس های شدید را تحمل کرده اند، افراد مصرف کننده مواد و الکل و افرادی که در اثر یک اتفاق ناگوار دچار یک شوک عصبی شده اند بیشتر در معرض این اختلال روانی هستند.
درمان:
افراد دو قطبی باید حتما تحت نظر روانپزشک و مشاور باشند و از طریق درمان دارویی و شناخت درمانی می توان مشکل این افراد را حل کرد. این افراد در صورتی که معالجه نشوند می توانند در دوزهای بالای شیدایی برای خود و اطرافیانشان مشکلات و خطرات زیادی را ایجاد کنند. انجام این دوره های درمانی به بیمار کمک می کند تا به دنبال رهایی از افسردگی خود را درمان کند.
راه‌های تشخیص بیماری دوقطبی
تشخیص این بیماری گاهی مواقع خیلی دشوار می باشد زیرا گاهی اوقات فرد بدون هیچ سابقه خانوادگی و تنها به دلیل یک افسردگی به پزشک مراجعه می کند، حال در صورت تشخیص اشتباه مبنی بر افسردگی تک قطبی و تجویز دارو های ضد افسردگی، فرد به یکباره وارد فاز مانیا می شود و انرژی بیش از حد سرخوشی را دارد، بنابراین اگرچه در چنین شرایطی امکان دارد فرد بیمار از خودش رضایت داشته باشد، اما اطرافیان بیمار با مشاهده این حالت ها باید سریعا پزشک را مطلع سازند تا از طریق قطع دارو و تجویز داروی جدید به درمان بیماری دوقطبی کمک نماید.
مهمترین روش تشخیص این بیماری، از طریق مصاحبه بالینی توسط روانپزشک و تست معتبر اختلال دو قطبی می باشد، پزشک در جلسه ویزیت با پرسیدن سوالات زیر می تواند به تشخیص و درمان این بیماری کمک کند :
- علائم و نشانه های فرد بیمار درحال حاضر
- سوابق شخصی وی در گذشته
- تاریخچه خانوادگی فرد بیمار
گاهی مواقع به دلیل مشترک بودن علائم این بیماری با سایر بیماری های روانپزشکی، ممکن است تشخیص درستی در مورد بیماری فرد صورت نگرفته باشد یا با دلیل افسردگی به پزشک مراجعه کرده و تشخیص افسردگی تک قطبی داده شده باشد، در زیر با دیگر بیماری های روانپزشکی که اغلب با بیماری شیدایی رخ داده و تشخیص آنها دشوار است، آشنا می شوید :
- بیماری پانیک اتک
- اختلال پرخوری
- وسواس
- اعتیاد
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال بیش فعالی- نقص توجه
عوامل تشدید کننده این اختلال
قطع دارو ها و عدم درمان به موقع از مهمترین عوامل تشدید کننده بیماری دو قطبی می باشند، هر کدام از دور های دو قطبی شامل مانیا، افسردگی و ترکیبی به ترتیب خاصی اتفاق نمی افتند و نیز قابل پیش بینی نیستند به طوری که بین هر کدام از دوره ها ممکن است سالها فاصله بیفتد، اما هر چقدر سن بالاتر رود، فاصله بین دوره ها نیز به هم نزدیکتر می شود.
این بیماری در زنان می تواند در دوران بارداری و بعد از زایمان با نشانه های افسردگی بعد از زایمان نشان داده شود، از این رو با مشاهده این نشانه ها حتما باید به پزشک مراجعه شود تا تشخیص درستی در مورد نوع افسردگی انجام گیرد.
خانم هایی که سابقه بیماری پای پولار را دارند، امکان دارد در در دوران یائسگی، دوره هایی از افسردگی را تجربه کنند و یا دوره های بیماری آنها سریعتر شود، این بیماری به صورت ژنتیکی در فرد بیمار وجود داشته و عوامل بیرونی همچون استرس های شدید، شکست عشقی، مصرف مواد مخدر و از دست دادن عزیزان و … می توانند همچون تریگری موجب بروز اختلال دو قطبی در این افراد شوند.
منبع : آرگا
