آشنا بودن با وسایل آزمایشگاه بخشی مهمی از فعالیت های پژوهشی و علمی را تشکیل می دهد و بهتر است شما با نام و نحوه کاربرد هر یک از وسایل آزمایشگاه آشنا باشید تا بتوانید به راحتی از پس انجام آزمایشات مختلف برآیید.
آشنایی با وسایل آزمایشگاه و نحوه کاربرد هر یک از این وسایل
برای انجام آزمایش های مختلف باید با نحوه کاربرد هر یک از وسایل آزمایشگاهی آشنا باشید تا بتوانید به نتیجه دلخواه خود در هر آزمایشی دست یابید. در ادامه این مطلب به معرفی انواع وسایل آزمایشگاهی می پردازیم که امیدواریم آشنایی با وسایل آزمایشگاه باعث شود تا شما بتوانید به راحتی آزمایش های مختلف را انجام دهید.
معرفی انواع وسایل آزمایشگاه
۱. لوله آزمایش
از این لوله برای نگهداری مایعات و محلول ها و گرم کردن آن ها استفاده می شود و این لوله به صورت ته گرد ساخته می شود تا در برابر گرمای مستقیم آتش مقاومت داشته باشد. توجه داشته باشید که نباید در زمان گرم کردن مایعات بیشتر از ۱/۳ ظرفیت لوله آزمایش را پر کنید، از این لوله به منظور بررسی های کیفی نمونه ها و مقایسه آن ها مورد استفاده قرار گرفته می شود و به دلیل اینکه در آن ها مقایسه و بررسی تعداد زیادی از نمونه انجام گرفته می شود اکثراً در آزمایشگاه های بیوشیمی دیده می شود که برای نگهداری آن از قفسه های مخصوص کمک گرفته می شود و به منظور جا به جای این نوع از لوازم آرایشگاه از انبرک های مخصوص استفاده می شود.
۲. لوله شور یا برس لوله
از لوله شور برای تمیز کردن و شستن دیوارهای درونی لوله آزمایش استفاده می شود که برای شستن لوله آزمایش باید برس را درون لوله قرار دهید و بچرخانید.
۳. جای لوله آزمایش
جنس جای لوله آزمایش از چوب یا پلاستیک و فلز است که برای نگهداری لوله آزمایش از آن استفاده می شود.
۴. لوله گیر
در این مرحله به معرفی لوله گیر می پردازیم که برای ساخت این وسیله از فلز یا چوب استفاده می شود که برای نگهداری لوله آزمایش در هنگام گرم کردن مایعات می توانید از لوله گیر فلزی استفاده نمایید.
همچنین برای گرفتن لوله آزمایش می توانید از لوله گیر چوبی استفاده کنید.
۵. بشر یا لیوان آزمایشگاهی
بشر یا همان لیوان آزمایشگاهی در دو جنس شیشه ای و پلاستیکی موجود است. از بشر برای برداشتن حجم مشخصی از مایعات و گرم کردن محلول و حل کردن مواد و ساخت محلول و انتقال محلول ها استفاده می شود. بشر در اندازه حجمی مختلف موجود است و این وسیله آزمایشگاهی را روی سه پایه و توری نسوز قرار می دهند و برای تبخیر و گرم کردن و صاف کردن و سایر فعالیت ها از آن استفاده می شود. بشر در انواع حجم های ۱۰۰ سی سی و ۲۵۰ سی سی و ۶۰۰ سی سی و … ساخته می شود.
۶. ارلن مایر
در این مرحله از آشنایی با وسایل آزمایشگاه نحوه کاربرد ارلن مایر را به شما عزیزان آموزش می دهیم که این وسیله آزمایشگاهی ظرف مخروطی شکل است که از آن برای گرم کردن مایعات و محلول ها استفاده می شود همچنین می توانید مایعات و محلول ها را درون این وسیله نگهداری کنید. از ارلن مایر برای همزدن مخلوط ها نیز استفاده می شود. ارلن مایر در اندازه حجمی مختلف نظیر ۱۰۰ سی سی و ۲۵۰ سی سی و ۶۰۰ سی سی و … ساخته می شود.
۷. قیف
از دیگر لوازم به منظور آشنایی با وسایل آزمایشگاه قیف است که به منظور منتقل کردن راحت تر مایعات به ظرف دیگر مورد استفاده قرار گرفته می شود که در اشکال مختلفی و به شکل پلاستیکی یا شیشه وجود دارند که بر اساس مایعی که داخل آن ریخته می شود در شکل های مختلف قابل خریداری است.
۸. دکانتور یا قیف جدا کننده
از این وسیله آزمایشگاهی برای جدا کردن مایعات مخلوط نشدنی نظیر آب و نفت استفاده می شود.
۹. شیشه ساعت
از شیشه ساعت برای تبخیر سریع محلول ها و مایعات استفاده می شود.
۱۰. بوته چینی
به منظور آشنایی با وسایل آزمایشگاه بوته چینی وسیله ای چینی یا فلزی است که برای ذوب کردن و سوزاندن مواد از آن استفاده می گردد و این وسیله را به کمک انبر یا پنس بوته می توانید بردارید و روی سه پایه و مثلث نسوز قرار دهید.
۱۱. خشک کن یا دسیکاتور
از این وسیله آزمایشگاهی برای خشک کردن مواد یا محفوظ ماندن از خطر جذب گاز استفاده می گردد.
۱۲. کپسول چینی
از کپسول چینی برای تبخیر سریع محلول ها و مایعات استفاده می شود همچنین می توانید برای ذوب کردن مواد نیز از این وسیله آزمایشگاهی استفاده نمایید.
۱۳. چراغ بونزن یا چراغ گازی
این چراغ به یاد مخترع آن بونزن نامگذاری شده است، این نوع چراغ جهت ایجاد شعله مورد استفاده قرار گرفته می شود، که به آن یک شلنگ گاز از کپسول متصل است، چراغ بونزن دارای دو شیر تنظیم هوا و گاز است که به منظور کنترل شعله هر دو شیر باید به میزان مناسب تنظیم شوند و از فندک یا کبریت برای روشن کردن آن می تواند استفاده کرد، این چراغ دارای دریچه هوا است و در صورتی که از آن استفاده نمی کنید باید دریچه هوا را ببندید تا آتش سرد و زرد رنگ شود.
۱۴. چراغ الکلی
از این وسیله گاهی می توان به جای چراغ گازی استفاده کرد قبل از استفاده از چراغ الکلی باید فتیله را تا حدی در آورید تا بخارهای الکل بیرون برود و چراغ منفجر نشود.
۱۵. قاشقک
قاشقک که به اسپاتول یا کاردک نیز معروف می باشد وسیله ای چینی یا فلزی است که برای برداشتن مواد جامد از درون ظرفی و انتقال به ظرفی دیگر از آن استفاده می شود.
۱۶. آبفشان
این ظرف حاوی آب مقطر است که برای شستن رسوب یا افزودن آب مقطر از آن استفاده می شود.
۱۷. همزن شیشه ای
در این بخش از آشنایی با وسایل آزمایشگاه به معرفی همزن شیشه ای می پردازیم که این وسیله آزمایشگاهی میله شیشه ای تو پری است که برای مخلوط کردن محلول ها و یکنواخت کردن گرمای یک محل از آن استفاده می شود.
۱۸. هاون چینی
برای له کردن و ساییدن مواد از هاون چینی استفاده می گردد توجه داشته باشید که نباید دسته هاون را درون هاون بکوبید.
۱۹. بورت
از انواع وسایلی است که برای برداشتن و اندازه گیری حجم مشخصی از مایعات از آن استفاده می شود. از متداول ترین نوع بورت می توان به بورت شیردار اشاره کرد که این وسیله آزمایشگاهی بر اساس میلی لیتر از ۰ تا ۱۰۰ درجه بندی می شود که دمای ۰ درجه در قسمت بالایی آن و دمای ۱۰۰ درجه در قسمت پایینی این وسیله قرار دارد.
۲۰. بالن ته گرد
از این نوع بالن به منظور حرارت دادن، تقطیر و نگهداری مایعات مورد استفاده قرار گرفته می شود و به خاطر اینکه مایع در داخل آن به شکل یکنواخت حرارت داده شود انتهای این نوع وسیله آزمایشگاهی گرد است به همین منظور جهت فرآیند های حرارتی از جمله تقطیر بیشتر از این نوع لوازم استفاده می شود، این نوع بالون در برابر شکستن تحت شرایط خلا مقاومت بیشتر از خود نشان می دهند، این وسیله آزمایشگاهی در اندازه های حجمی مختلف نظیر ۱۰۰ سی سی و ۲۵۰ سی سی و ۶۰۰ سی سی و … موجود است.
۲۱. بالن ته صاف
از بالن ته صاف برای نگهداری مواد استفاده می شود و کاربرد این وسیله آزمایشگاهی مشابه ارلن مایر است و در اندازه حجمی مختلف نظیر ۱۰۰ سی سی و ۲۵۰ سی سی و ۶۰۰ سی سی و … موجود است.
۲۲. بالن تقطیر
این نوع بالن در اصل نوعی بالن ته گرد با لوله کناری است، یک لوله باریک در دهانه آن قرار دارد که این نوع بالون جهت تقطیر مایعات بر طبق نقطه جوش مورد استفاده قرار گرفته می شود که کاربرد آن مشابه بالن ته گرد می باشد و از لوله کناری آن برای خارج کردن مواد گازی استفاده می شود.
۲۳. بالن حجم سنجی
در این مرحله از شناخت وسایل آزمایشگاه به معرفی بالن حجم سنجی یا بالن ژوژه می پردازیم که از این وسیله برای رقیق کردن محلول ها و یا تهیه محلول های استاندارد استفاده می گردد، این بالن ته صاف با دهانه بلند دارد که به منظور سنجش دقیق میزان حجم یک مایع مورد استفاده قرار گرفته می شود که در دهانه خود یک خط نشان دارد که نشان دهنده میزان مورد نیاز مایع جهت رسیدن به حجم آن بالون است.
۲۴. پی پت
برای برداشتن حجم مشخصی از مایعات از پی پت استفاده می شود و این نوع وسیله آزمایشگاهی دارای دو نوع مختلف نظیر حباب دار و ساده است و برای پر کردن آن بهتر است از پووار استفاده نمایید.
۲۵. پی پت پمپ یا پووار
از پی پت پمپ برای مکش استفاده می شود و اگر مواد سمی هستند باید قبل از استفاده از پووار از سالم بودن آن مطمئن شوید و آن را با آب امتحان کنید.
نحوه استفاده از این وسیله آزمایشگاهی بدین صورت است که از دکمه A برای خالی کردن هوای داخلی پووار استفاده می شود و از دکمه S برای مکش مواد سمی استفاده می گردد. همچنین برای خالی کردن مواد مکش شده می توانید از دکمه E استفاده نمایید.
۲۶. استوانه مدرج
این مدل استوانه دارای پایه است و بر خلاف بورت و پی پت درجه بندی آن از قسمت پایین شروع می شود و از استوانه مدرج برای اندازه گیری حجم مشخصی از محلول ها استفاده می گردد. از این وسیله همچنین برای تعیین حجم اجسام جامد بی شکل نیز استفاده می شود.
۲۷. گیلاس مدرج
از این وسیله آزمایشگاهی برای برداشتن حجم مشخصی از مایعات و پر کردن استوانه مدرج و بورت استفاده می گردد.
۲۸. قطره چکان
در این مرحله از آشنایی با وسایل آزمایشگاه به معرفی قطره چکان می پردازیم، این وسیله دارای یک لوله شیشه ای باریک می باشد که به منظور مکش مایعات به داخل قطره چکان در قسمت بالای آن حبابی لاستیکی کار گذاشته شده است و همچنین با کمک این وسیله می توان مایعات را به شکل کم کم به محلول اضافه کرد که در ازمایش های تیتراسیون این نوع وسیله کاربرد فراوانی دارد.
۲۹. سرد کننده یا مبرد
برای سرد کردن بخار ناشی از تبخیر مایعات از مبرد استفاده می شود همچنین این وسیله روی دستگاه تقطیر بسته می شود.
۳۰. مثلث نسوز
این وسیله آزمایشگاهی مثلثی فلزی است که از ۳ قطعه روکش چینی نسوز ساخته شده است و از آن می توانید برای نگهداری بوته چینی در هنگام گرم کردن استفاده نمایید.
۳۱. سوهان
از این وسیله آزمایشگاهی برای بریدن شیشه های تو خالی و صاف کردن قسمت تیز شیشه ها استفاده می گردد.
۳۲. گیره حلقه ای
از این وسیله برای قرار دادن قیف استفاده می شود همچنین می توانید به جای سه پایه از گیره حلقه ای برای نگهداری بالن و … استفاده نمایید.
۳۳. ظرف پتری یا پلیت
برای نگهداری محلول ها و نمونه های میکروبی از ظرف پتری استفاده می شود.
۳۴. گیره کوره
این وسیله آزمایشگاهی به شکل قیچی است و برای برداشتن بوته داغ از داخل کوره و نمونه ها از آن استفاده می شود.
۳۵. میله و پایه
برای نگهداری وسایل به همراه گیره از این وسیله استفاده می شود.
۳۶. گیره
از این وسیله آزمایشگاهی برای نگهداری اغلب وسایل نظیر ارلن مایر و بالن و … بر روی میله و پایه استفاده می شود.
۳۷. گیره بورت
از این وسیله آزمایشگاهی برای نگهداری وسایلی نظیر بورت و دماسنج و … استفاده می گردد.
۳۸. سه پایه
برای قرار دادن ظرف های که ته صاف هستند نظیر ارلن مایر و بشر و … به صورت غیر مستقیم روی آتش از سه پایه استفاده می شود و باید روی این وسیله توری نسوز یا مثلث نسوز قرار داده شود.
۳۹. توری نسوز
برای جلوگیری از تماس مستقیم حرارت آتش با ظرفی که تمایل دارید آن را گرم کنید از توری نسوز استفاده می شود که توری را باید زیر ظرف قرار دهید و در وسط توری نسوز ماده ای سفید رنگ به نام ازبست قرار دارد.
۴۰. پنس
پنس وسیله ای ساده و بسیار کاربردی است که در آشنایی با وسایل آزمایشگاه باید بدانید که این وسیله که برای برداشتن و نگه داشتن مقدار کمی از ماده جامد روی آتش و … مورد استفاده قرار می گیرد.
۴۱. هود آزمایشگاهی
نوعی تهویه محفظه دار یکی دیگر از وسایل مورد استفاده برای انجام آزمایش هایی مختلفی در آزمایشگاه می باشد که تولید گاز سمی می کنند و در آشنایی با این وسیله باید بدانید که بخارهای سمی به کمک وسیله تهویه موجود در آن به هوای بیرون از آزمایشگاه انتقال پیدا کنند.
۴۲. کوره
یکی دیگر از وسایل آزمایشگاه که باید با آن آشنایی پیدا کنید کوره می باشد که از آن برای گرم کردن مواد به مدت طولانی استفاده می شود.
۴۳. درپوش
در این بخش از آشنایی با وسایل آزمایشگاه به معرفی درپوش می پردازیم که این وسیله به صورت لاستیکی یا چوب پنبه ای موجود است و برای بستن سر لوله آزمایش و بالن و … از آن استفاده می شود.
۴۴. لوله رابط
لوله ای از جنس شیشه است که اگر آن را روی آتش گرم کنید به راحتی خم می شود و از لوله رابط برای وصل کردن ظرف ها استفاده می شود.
۴۵. کاغذ صافی
این نوع کاغذ به شکل دایره است و برای جداسازی مواد جامد از مخلوط ها از آن استفاده می شود توجه داشته باشید که کاغذ صافی را باید روی قیف قرار دهید سپس مواد جامد را از مخلوط ها جدا سازید.
۴۷. دماسنج و گیره مخصوص دماسنج
دماسنج برای اندازه گیری دقیق درجه حرارت کاربرد دارد همچنین برای متصل کردن دماسنج به میله و پایه می توانید از گیره مخصوص دماسنج استفاده نمایید.
۴۸. پیپت
پیپت ها به منظور اندازه گیری دقیق حجم یک مایع و منتقل کردن آن به ظرف دیگر مورد استفاده قرار گرفته می شود که دو نوع پر کاربرد از این نوع وسیله پیپ مدرج و حبابدار می باشد که انواع دیگر آن شامل :
- «میکرو پیپت جابجایی هوا» (Air Displacement Micropipettes)
- «پیپت الکترونیکی» (Electronic Pipette)
- پیپت جابجایی مثبت» (Positive Displacement Pipette)
- «پیپت پاستور» (Pasteur Pipette)
- «پیپت ون اسلیک» (Van Slyke Pipette)
- «میکروپیپت شیشهای» (Glass Micropipette)
۴۹. انبرک
به منظور گرفتن وسایلی که لمس و همچنین حمل آن با دست خطراتی را به وجود می آورد از انبرک استفاده می شود که جهت حمل بشر یا لوله های آزمایشگاهی انبرک های مخصوصی وجود دارند.
ضمن سپاس از همراهی شما عزیزان، در این مطلب با نام و نحوه کاربرد وسایل آزمایشگاهی آشنا شدید که امیدواریم با کمک این مطلب بتوانید به راحتی با وسایل آزمایشگاه آشنایی پیدا کنید. در صورت تمایل می توانید برای مطالعه انواع مطالب مربوط به دانستنی های علمی کلیک کنید.
منبع : آرگا
خوب بود ولی کاملِ کامل نبود.. ممنون
جامع ترین توضیحات درباره وسایل ازمایشگاهی ❤️❤️
فقط عکس از نحوه استفاده هم بذارین با توضیح همه مفهوم رو نمیشه رسوند
بازم عالی ❤️