قرصهای ضد تهوع، به دو گروه تقسیم می شوند. گروه اول موسوم به مرکزی هستند که بر روی مغز و سیستم عصبی تاثیر می گذارند و گروه دیگر به نام قرصهای محیطی که بر روی سیستم گوارش تاثیر می گذارند. یکی از مهمترین و اصلی ترین ترکیبات این قرص ها گیاه شاهدانه می باشد. در ادامه با انواع داروهای ضد تهوع و موارد مصرف آنها آشنا می شوید.
حالت تهوع یکی از مشکلات رایج در بین افراد می باشد که همه در طول زندگی خود حداقل یک بار آن را تجربه کرده اند که بیشتر در زمان مسافرت و یا بارداری این مشکل به وجود می آید و با کمک دارو های ضد تهوع می توان این مشکل را بر طرف کرد که این دارو دارای انواع مختلفی هستند، در ادامه مطلب آن ها را به شما عزیزان معرفی خواهیم کرد بنابراین پیشنهاد می کنیم تا پاپان مطلب همراه ما باشید.
کاربردها و عوارض انواع قرص ضد تهوع
داروهای ضد تهوع ویژگی ها و عوارض گوناگونی دارند که در ادامه به بررسی مهمترین این داروها می پردازیم:
داروی ضد تهوع متوکلوپرامید
قرص متوکلوپرامید یکی از مهمترین قرصهای ضد تهوع می باشد. این دارو در انواع قرص ۱۰ میلی گرمی مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو برای درمان حالت تهوع و استفراغ موثر بوده و همچنین از برگشت محتویات معده به مری جلوگیری می کند. همچنین باعث تخلیه راحتتر معده شده و باعث کاهش زمان عبور از روده باریک می شود. از این دارو می توان ۴ مرتبه در طی روز و قبل از صرف غذا استفاده کرد.
از عوارض احتمالی مصرف این دارو می توان به خواب آلودگی، سرگیجه، بالا رفتن ضربان قلب، اسهال و اختلال در فشار خون اشاره کرد. این دارو برای رفع حالت تهوع و استفراغ برای بیماران دیابتی که مبتلا به اختلال حرکت دستگاه گوارش هستند تجویز می شود. همچنین در گذشته برای درمان رفع حالت تهوع در افرادی که شیمی درمانی می شده اند نیز استفاده می شده است.
مصرف همزمان قرص متوکلوپرامید با بعضی داروهای که بر روی سیستم عصبی تاثیر می گذارند مانند آرام بخش ها، آنتی هیستامین ها، مخدر ها، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج ممنوع است زیرا باعث تشدید اثر این دارو ها می شود. همچنین مصرف این دارو با داروهای روان گردان مانند تری فلوپرازین یا هالوپریدول نیز باعث بوجود آمدن عوارض خطرناک برای سلامتی بدن می شود.
سیسا پراید
از دیگر قرصهای ضد حالت تهوع می توان به سیساپراید اشاره کرد. توصیه می شود که از نوع ۱۰ میلی گرمی سیسا پراید سه الی چهار مرتبه در طی روز استفاده شود. مصرف این دارو ممکن است باعث عوارض مانند درد شکم، اسهال، اختلال در نبض و تشنج شود. مصرف این دارو باید در حدود نیم ساعت قبل از غذا مصرف شود.
آنتی اسید
این قرص دارای مواد معدنی مانند کلسیم کربنات، هیدروکسید و آلومینیم است. این دارو باعث خنثی کردن اسید معده می شود که در رفع تهوع موثر است. این دارو ممکن است عوارضی مانند یبوست نیز داشته باشد.
آنتاگونیست های گیرنده H2
این دارو اگر در دوز پایین مصرف شود قادر است با کنترل کردن برگشت محتویات معده به مری حالت تهوع و استفراغ را از بین ببرد. مصرف همزمان این دارو با سایمتیدین تداخل دارویی داشته و ممکن است سبب عوارض جانبی خطرناک و یا تاثیر چند برابر دارو و یا بی اثر شدن آنها شود.
فنوتیازین ها
یکی از رایج ترین انواع قرصهای ضد تهوع فنوتیازین ها هستند. این دارو قیمت مناسبتری داشته و می توان از آن برای مدت طولانی نیز استفاده کرد. این دارو ممکن است در بعضی افراد باعث حساسیت های پوستی، خواب آلودگی و اختلال در کار کبد شوند.
آنتی هیستامین ها
آنتی هیستامین ها به صورت خفیف می توانند حالت تهوع و استفراغ را از بین ببرند. این دارو دارای عوارض زیادی مانند گیجی، خواب آلودگی، خشکی دهان و تاری دید می باشد. به همین خاطر مصرف زیاد این دارو و یا مصرف دوز بالای آن توصیه نمی شود.
داروهای ضد تهوع بعد از شیمی درمانی
بیمارانی که تحت شیمی درمانی قرار می گیرند معمولا در ۲۴ ساعت اول دچار حالت تهوع و استفراغ حاد می شوند. در مواردی ممکن است فرد بعد از چند روز دچار حالت تهوع شود که به آن تاخیری می گویند. در این موارد معمولا پزشک با توجه به شرایط جسمی بیمار و مراحل درمانی یکی از انواع داروهایی که برای از بین بردن حالت تهوع بعد از شیمی درمانی به کار می روند را تجویز می کند. در ادامه به چندین مورد از این داروها و عوارض جانبی ناشی از مصرف آنها اشاره می کنیم.
کورتون ها
دگزامتازون از انواع قرص هایی است که در از بین بردن حالت تهوع و استفراغ موثر عمل می کند. این دارو برای رفع حالت تهوع بعد از شیمی درمانی تجویز می شود. گفتنی است که این دارو دارای عوارض جانبی خطرناکی می باشد به همین دلیل موارد تجویز آن نیز محدود است با این حال برای جلوگیری از حالت تهوع بعد از عمل جراحی این دارو برای بیمار تجویز می شود.
مهار کننده های رسپتور سرتونین
این دارو نیز در از بین بردن حالت تهوع و استفراغ بعد از شیمی درمانی موثر بوده و به عنوان درمان اصلی برای از بین بردن تهوع بعد از جراحی و رادیوتراپی نیز به شمار می رود. این دارو ممکن است سبب بروز عوارضی مانند ضعف و بی حالی، یبوست و سر درد شود.
بنزودیازپین
از دیگر قرص های ضد تهوع می توان به بنزودیازپین اشاره کرد. این دارو برای جلوگیری و یا درمان حالت تهوع و استفراغ بعد از شیمی درمانی به کار می رود. این دارو در دو نوع آلپرازولام و لورازپام وجود دارد.
قرص دمیترون (Demitron)
این دارو جهت پیشگیری از تهوع و استفراغ ایجاد شده در بارداری، درمان با اشعه، شیمی درمانی و جراحی مورد استفاده قرار گرفته می شود که عوارض آن اسهال و یبوست می باشد و در صورتی که در دوران بارداری به سر می برید و حالت تهوع شدید را تجربه می کنید با تجویز پزشک از این دارو استفاده کنید، عوارض جانبی این دارو عبارتند از :
- اسهال
- یبوست
- سردرد
- تب
- سوزش
- خارش
- گیجی
- درد در ناحیه شکم و معده
- خشکی دهان
- خواب آلودگی
- خستگی و ضعف
- احساس سرما
نکته : استفاده از دمیترون برای افراد زیر چهار سال ممنوع است و همچنین در صورتی که تصمیم به استفاده از این دارو دارید بهتر است درباره عوارض این دارو اطلاعات کافی به دست آورید.
هیدروکلراید مکلزین
این دارو یک آنتی هیستامین می باشد که به درمان تهوع، سرگیجه و استفراغ ناشی از حالت تهوع حرکتی کمک می کند، هیدروکلراید مکلزین در افرادی که به بیماری های ریوی و گلوکوم مبتلا هستند و یا آن دسته از افرادی که به علت بزرگ شدن پروستات از مشکلات ادراری رنج می برند نباید استفاده شود، مصرف این دارو سبب گیجی و خواب آلودگی می شود لذا از انجام کار هایی که نیاز به دقت و هوشیاری دارند مانند رانندگی و کار با ماشین آلات خودداری نمایید.
نکته : این دارو برای کودکان زیر دوازده سال و یا خانم های باردار و یا شیرده توصیه نمی شود مگر با تجویز پزشک.
سخن پایانی
نکته ایی که در پایان باید به آن اشاره شود این است که با توجه به دلیل بروز حالت تهوع و استفراغ می توان از قرص ضد تهوع مناسب استفاده کرد. در مواردی حالت تهوع ممکن است ناشی از مشکلات گوارشی باشد که درمان های به کار رفته در این شرایط با درمان های حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی یا اوایل بارداری متفاوت است. توصیه می شود که در صورت شدت گرفتن حالت تهوع حتما به یک مرکز اورژانس مراجعه تا با تشخیص صحیح درمان لازم صورت گیرد.
به منظور آشنایی بیشتر با دیگر دارو ها می توانید بر روی اطلاعات دارویی کلیک نمایید.
منبع : آرگا
