پیشگیری از اوتیسم در بارداری امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته و یکی از دغدغه های مهم خانم های باردار می باشد. برای پیشگیری از این اختلال نخستین کار شناخت عواملی است که سبب بروز اوتیسم می شود. با ادامه مطلب همراه ما باشید تا در این باره اطلاعات جامعی کسب کنید.
روش های پیشگیری از اوتیسم در بارداری
اختلال طیف اوتیسم یک بیماری پیچیده بوده و دلیل آن به طور قطع مشخص نیست. از هر ۶۸ کودک یک نفر به این اختلال مبتلا می شود. ولی آیا می توان از اوتیسم در بارداری پیشگیری کرد؟ دانشمندان جدیدترین تحقیقات را مورد ارزیابی قرار داده و بر این بارو هستند که برای پیشگیری از اوتیسم نخستین کار شناخت عواملی است که سبب این اختلال می شوند.
امروزه پیشگیری از اوتیسم در بارداری یکی از نگرانی های اصلی مادران باردار می باشد. اوتیسم یک اختلال عصبی رشدی است که در سال های اولیه رشد کودک مشخص می شود. این اختلال بر مهارت های ارتباطی و اجتماعی کودک تاثیر داشته و کودک رفتارهای تکراری و کلیشه ای نشان می دهد.
همچنین چهره کودکان اوتیسم متمایز از کودکان معمولی است. بنابراین پیشگیری از اوتیسم مهمترین دغدغه خانم باردار است. در ادامه مطلب پیرامون این موضوع بیشتر صحبت می کنیم.
مراقبت های بارداری برای کاهش ابتلا به اوتیسم
با توجه به پژوهش ها، سلامت مادر در بارداری بر سلامت جنین بسیار تاثیر دارد. از این رو مراقبت های دوران بارداری اهمیت زیادی داشته و رعایت یک سری نکات سلامت مادر و جنین را تامین می کند. از همه مهمتر علائم اوتیسم در نوزادان را کاهش می دهد.
خانم های باردار بایستی همه مراقبت های لازم را انجام دهند زیرا در این دوران سیستم ایمنی آن ها ضعیف بوده و احتمال ابتلای جنین به اوتیسم بیشتر می شود. از جمله مراقبت های بارداری جهت کاهش ریسک ابتلا به اوتیسم عبارت است از:
۱. توجه به تغذیه و سبک زندگی
نخستین کار برای جلوگیری از اوتیسم شناسایی علت بروز آن می باشد. اختلال در رشد مغز جنین در رحم، کمبود آهن، افزایش وزن و دیابت بارداری از جمله علل بروز اوتیسم می باشد. بنابراین با داشتن سبک زندگی و رژیم غذایی سالم می توان ریسک ابتلا به اوتیسم در بارداری را کاهش داد.
به طور کلی رژیم غذایی و عوامل محیطی از عوامل تاثیر گذار بر احتمال ابتلای جنین به اوتیسم می باشد. اما مادران با رژیم غذایی صحیح ۲۲ درصد احتمال ابتلای آن ها کمتر است. یک رژیم غذایی سالم برای کاهش خطر اوتیسم شامل مصرف میوه، سبزیجات، غلات، آجیل و ماهی است.
ضمنا مصرف بعضی مواد غذایی از جمله غذاهای پرچرب، گوشت های فرآوری شده و نوشابه در این دوره ممنوع می باشد. دقت کنید آرامش داشتن در دوران بارداری نیز اهمیت زیادی دارد. برای این کار خانم باردار در طول بارداری با انجام برخی تکنیک ها مانند مدیتیشن استرس خود را مدیریت نماید.
از همه مهم تر این که تحت نظر پزشک باید فعالیت های بدنی داشته باشد تا سلامت جسمی و روانی مادر باردار تامین شود.
۲. دور بودن از آلاینده های هوا
بر اساس مطالعات صورت گرفته آلاینده های هوا در بروز اوتیسم تاثیر زیادی دارند. از این رو توصیه می شود مادر باردار در روزهای آلوده از تردد در محیط های شلوغ شهر اجتناب کند.
۳. مصرف اسد فولیک
یکی از بهترین روش های پیشگیری از اوتیسم در حاملگی مصرف اسید فولیک یا ویتامین ب است. مصرف این ویتامین از جنین در مقابل نقص هایی که از بدو تولد با کودک همراه است، محافظت می کند. لوبیا چیتی، تخمه آفتاب گردان، موز، بادام زمینی و نعناع خشک حاوی اسید فولیک فراوان هستند.
۴. سن مناسب بارداری
احتمال بروز اختلال عصبی در جنین برای مادران با سن بالا زیاد است. توصیه شده تا قبل از ۳۵ سالگی نسبت به بارداری اقدام شود.
۵. مصرف ویتامین د و مکمل آهن
یکی از علل کم خونی، کمبود آهن در بدن است که اکسیژن رسانی را کندتر می سازد. از این رو وجود مشکل کم خونی احتمال اختلال اوتیسم را افزایش می دهد. بنابراین با مصرف مواد غذایی حاوی آهن مانند جگر، گوشت قرمز، عدس، لوبیا، برگ زردآلو، تخم مرغ و … آهن مورد نیاز بدن را تامین کنید. همچنین استفاده از مکمل های آهن نیز کمک کننده است.
ضمنا مصرف ویتامین د به جذب آهن از روده کمک کرده و از کم خونی جلوگیری می کند. مصرف این ویتامین از ابتلا به اوتیسم در حاملگی پیشگیری می کند. قارچ، جو دوسر، تخم مرغ و نور خورشید ویتامین دی فراوانی وجود دارد.
۶. وزن مناسب
وزن بالا در دوران بارداری با بروز مشکلات و اختلالات ارتباط مستقیم دارد. از این رو پیش از اقدام به بارداری برای ایمنی خود نسبت به رسیدن به وزن ایده آل تلاش نمایید.
۷. مصرف غذاهای حاوی ید
عملکرد غده تیروئید به میزان ید وابسته است. از این رو کمبود ید موجب کند شدن رشد جنین یا حتی در مواردی منجر به معلولیت می شود. بنابراین سعی کنید در دوران بارداری غذاهای حاوی ید بیشتر مصرف کنید.
آیا عوامل محیطی و ژنتیکی بر اوتیسم تاثیر دارد؟
اوتیسم از دو فاکتور ژنتیک و عوامل محیطی بسیار تاثیر می پذیرد. منظور از عوامل محیطی هر عاملی است که بدون تاثیر در ژنتیک فرد احتمال بروز اختلال اوتیسم را افزایش دهد. از جمله این عوامل محیطی عبارت است از:
- آلودگی هوا
- افسردگی خانم باردار
- استفاده از داروی والپورات
- ابتلای خانم باردار به بیماری اتوایمیون
- مبتلا بودن خانم باردار به عفونت و بیماری شدید مانند آنفولانزا
- دیابت و فشار خون بالا در خانم باردار
ضمنا برخی نکات حین زایمان مانند وزن پایین و زایمان زودتر از موعد، در بروز اختلال اوتیسم بسیار موثر است. از این رو انجام مراقبت های لازم جهت پیشگیری از این اختلال اهمیت زیادی دارد. در خانواده هایی که سابقه فرزند مبتلا به اوتیسم دارند بایستی قبل از بارداری مشاوره و آزمایشات ژنتیکی لازم صورت گیرد.
به دلیل مشخص نبودن زمان بروز اوتیسم تشخیص آن در دوران بارداری غیر ممکن است. با آن که ژن های مربوط به این اختلال می تواند در سه بازه بارداری، زایمان و نوزادی ظهور یابد ، متاسفانه غربالگری قادر به تشخیص اوتیسم نیست.
کدام گروه سنی مستعد اختلال اوتیسم هستند؟
به طور کلی افراد با شرایط زیر مستعد اختلال اوتیسم می باشند:
- کودکانی که در خانواده سابقه اوتیسم دارند.
- نوزادان نارس متولد شده
- کودکان با مشکل ژنتیکی مانند سندرم داون
- فرزندان والدین با سنین بالا
آیا می توان اوتیسم را درمان کرد؟
متاسفانه این اختلال قابل درمان نبوده و با مراجعه به مراکز درمانی مخصوص و انجام برخی کارها می توان کودک را در استفاده از توانایی و استعدادهایش همراهی نمود. نتیجه کار درمانی و گفتار درمانی کودک به شرایط، سن و سایر مسائل بستگی دارد.
این اختلال عصبی رشدی در کودکی بروز می یابد. اوتیسم سبب می شود کودک رفتارهای تکراری و کلیشه ای انجام دهد. امروزه پیشگیری از بروز اوتیسم در بارداری از مهمترین نگرانی های افراد به شمار می رود. بنابراین شناخت دلایل بروز اوتیسم جهت پیشگیری از آن اهمیت زیادی دارد.
دقت کنید دو عامل ژنتیک و محیط از مهمترین دلایل بروز اوتیسم می باشند. بنابراین خانواده های با سابقه کودک مبتلا به اوتیسم بایستی قبل از اقدام به بارداری مشاوره های ژنتیک لازم را انجام دهند.
آیا می توان از اوتیسم پیشگیری کرد؟
به طور کلی پزشکان علت دقیق بروز اوتیسم را هنوز شناسایی نکرده اند ولی عقیده دارند ژن ها بیشترین سهم را در بروز این اختلال دارند و می توانند سبب تولد کودک اوتیسم گردند. در موارد نادر دانشمندان عقیده دارند اگر مادر حین بارداری در معرض مواد شیمیایی قرار گیرد احتمال تولد نوزاد با نقایص مادرزادی بیشتر است.
ولی در طول بارداری این امکان وجود ندارد که تشخیص داد جنین به اوتیسم مبتلا است یا نه. هر چند نمی توان از تولد فرزند مبتلا به اوتیسم جلوگیری کرد ولی می توان با برخی تغییرات در سبک زندگی احتمال تولد کودک سالم را افزایش داد.
بنابراین با سالم زندگی کردن و چکاپ های منظم می توانید از بروز این اختلال پیشگیری کنید. وعده های غذایی متعادل داشته باشید و ورزش را فراموش نکنید. خانم باردار باید از مراقبت های دوران بارداری خوبی برخوردار شود و همه ویتامین و مکمل های توصیه شده را دریافت کند.
همچنین در دوران بارداری دارو کمتر استفاده شود و پیش از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت داشته باشید. این مسئله به ویژه در مورد داروهای ضد تشنج اهمیت زیادی دارد. خانم باردار باید مشکلات سلامتی خود را درمان کند. اگر به بیماری سلیاک مبتلا است به توصیه پزشک برای کنترل بیماری توجه نماید.
پیش از بارداری واکسن های سرخچه را دریافت نمایید تا از اوتیسم مربوط به سرخچه پیشگیری کنید.
علل بروز اوتیسم در بارداری
همانطور که اشاره شد هنوز متخصصان به علت دقیق بروز اوتیسم پی نبرده اند. ولی تحقیقات اخیر نشان می دهد تغییراتی که در دوران لقاح، بارداری و حتی زایمان روی می دهد ممکن است ریسک ابتلا به اوتیسم را در جنینی که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به این اختلال است را افزایش دهد.
در مطالعه ای تفاوت هایی در مغز کودکان مبتلا به اوتیسم در سه ماه دوم بارداری مشخص شده است. در حالی که محققین موفق نشده اند علت قطعی را مشخص نمایند ولی اوتیسم احتمالا از ترکیبی از عوامل مختلف ایجاد می شود.
در درجه اول برخی مبتلایان به علل ژنتیکی و برخی به علل محیطی به اوتیسم مبتلا می شوند ولی اکثر موارد ناشی از ترکیب علل ژنتیکی و محیطی می باشد. با توجه به این که نمی توان برای تغییر ژنتیکی کار خاصی انجام داد ولی می توان عوامل محیطی را تغییر داد.
منبع : آرگا
