کدام کود برای نهال تازه کاشته شده مناسب است؟

استفاده از کود برای نهال تازه کاشته شده سبب رشد سریع و تقویت ریشه ها می شود. هر چه ریشه ها گسترش یافته و قوی شوند نهال نیز می تواند رشد بهتری داشته و در آینده باروری آن قابل توجه باشد. با ادامه مطلب همراه ما باشید تا در اینباره اطلاعات کافی کسب نمایید.

انواع کود برای نهال تازه کاشته شده

نهال تازه کاشته شده برای توسعه ریشه های خود در خاک، رشد مناسب و باروری مطلوب در آینده علاوه بر فاکتورهای آب و نور مناسب به مواد مغذی از طریق کوددهی نیاز دارد. هر چه ریشه های نهال سریعتر رشد کرده و قوی شوند می توانند بیشتر نیازهای گیاه را تامین کنند.

در حقیقت نهال تازه کاشته شده به توجه و مراقبت بیشتری نیاز دارد. کودها یکی از فاکتورهای رشد سریع ریشه نهال های جوان به شمار می روند که می توانند خاک را تقویت کرده و به عنوان غذای کمکی نهال سبب رشد بهتر و باروری آن گردند. در این راستا برخی کشاورزان عقیده دارند که در سال اول کاشت نهال نباید از کود استفاده شود.

زیرا نهال ضعیف بوده و با کوددهی ریشه ها از بین می روند. برخی دیگر از کشاورزان نیز معتقدند که کوددهی می تواند بستر مناسب رشد را برای نهال جوان فراهم کرده و نهال تازه از همان ابتدا قوی پرورش پیدا می کند. به این ترتیب برای اکثر افرادی که می خواهند نهال بکارند انتخاب کود دشوار است.

ممکن است برخی بخواهند نهال را در باغچه منزل بکارند و به  علت عدم دانش کافی نیازمند تحقیق در این زمینه می باشند. قابل ذکر است گیاه برای تغذیه علاوه بر نیازهای نوری و آبی به مواد مغذی موجود در خاک هم نیاز دارد. ولی خاک اکثر مناطق همه مواد مغذی مورد نیاز نهال ها را ندارد.

در ضمن اگر خاکی برای مدت طولانی مورد استفاده باشد، مواد مغذی آن کاهش یافته و لازم است خاک تقویت شود. تقویت خاک نیز از طریق کوددهی صورت می گیرد. کود مواد مغذی بیشتری برای نهال تازه فراهم می کند. البته باید کود مناسب برای هر نهال با توجه به میزان کمبود عناصر هر خاک تامین شود.

انتخاب کود مناسب سبب افزایش سرعت رشد نهال جوان و باروری آن گردد. در ادامه بیشتر در اینباره صحبت می کنیم.

اهمیت کوددهی نهال جوان

همانطور که اشاره شد کود مناسب برای نهال جوان می تواند بهره وری در رشد نهال را افزایش دهد. کود سبب افزایش ظرفیت نگهداشت آب در خاک شده و این موضوع تنش آبی برای نهال را کاسته و باعث افزایش حاصلخیزی خاک می شود. ترکیبات تشکیل دهنده کود شامل عناصری است که نهال جوان برای رشد بهتر به آن ها نیاز دارد.

این عناصر فسفر، پتاسیم و نیتروژن می باشند. به عبارتی گیاهان علاوه بر اکسیژن، کربن و هیدروژن به ۱۴ عنصر دیگر(گوگرد، نیکل، منگنز، روی، فسفر، مولیبدن، پتاسیم، کلر،بور ، منیزیم، نیتروژن،کلسیم، مس و آهن ) هم نیاز دارند. نکته مهم در این جا زمان مناسب رساندن کود به نهال تازه کاشته شده می باشد.

در مورد نهال گل ها و سبزی ها بهتر است هنگامی که اولین برگ ها جوانه زده اند با دوز متوسط نسبت به کودپاشی اقدام کرد. علت این امر نیز این است که مواد مورد نیاز برای رشد اولین دسته از برگ ها که لپه گفته می شوند در رویان بذر وجود دارد و برای رشد دیگر برگ ها افزودن مواد مغذی به خاک مورد نیاز است.

دقت کنید لپه ها از برگ واقعی متفاوت هستند. وظیفه لپه جذب نور خوشید و تبدیل آن به غذا و رساندن آن به گیاه می باشد. این عمل تا موقعی که برگ های واقعی گیاه جوان بزنند و فعالیت خود را شروع کنند، ادامه دارد. شایان ذکر است نهال تازه تا مرحله رویش برگ ها می تواند بدون کود و مواد مغذی زنده بماند.

حتما دقت کنید زمانی نهال را مورد کوددهی قرار دهید که به مواد مغذی نیاز داشته باشد. اگر با پژمردگی، خشکیدگی و … نهال روبرو شدید ابتدا علت آن را یافته و رفع نمایید. سپس اقدام به کوددهی کنید.

انتخاب کود برای نهال جوان

پیش از استفاده از کود ابتدا بایستی با انواع کود برای نهال آشنا بود. بعد با انجام آزمایش خاک کمبود عناصر آن را شناسایی سپس اقدام به کوددهی نهال تازه نمایید. معمولا نهال های جوان به کودهایی نیاز دارند که میزان فسفر بالایی داشته باشد. فسفر رشد ریشه را افزایش داده و جزئی از فرایند فتوسنتز است.

هنگام انتخاب کود به نسبت نیتروژن، فسفر و پتاسیم روی برچسب محصول دقت کنید. این نسبت بایستی ۱-۲-۱ باشد. کود مایع یا محلول در آب سریع ترین راه برای رساندن مواد مغذی به نهال جوان می باشد. در ادامه انواع کود برای نهال جوان را بررسی می کنیم.

کود آلی یا زیستی

کودهای آلی انواع مختلفی داشته و گاه دسترسی به این کودها ساده نیست. کود آلی به کود ارگانیک یا زیستی نیز معروف می باشد. منشا این کودها طبیعی بوده و هیچ مواد شیمیایی در آن ها استفاده نمی شود. کود آلی از بقایای گیاهان و فضولات حیوانی تهیه می شود و برخلاف کودهای شیمایی برای خاک و گیاه مضر نیستند. از انواع کودهای آلی می توان به کود دامی و مرغی، کود سبز، کمپوست، تخمیر و بقایای زباله ها و مواد غذایی، پسماند فاضلاب ها و کمپوست حاصل از ضایعات سالن های پرورش قارچ اشاره نمود.

یکی از کودهای آلی مهم اسید هیومیک است که به ریشه زایی و مقاومت نهال جوان در برابر تغییرات دمایی و حاصلخیزی خاک کمک می کند. همچنین کود آلی که ترکیبی از امولسیون ماهی و کتانجک (نوعی جلبک دریایی) است هم می تواند مواد مغذی مورد نیاز نهال تازه کاشته شده را فراهم کند و در عین حال خطر سوختن نهال جوان را کاهش دهد.

می توان هر هفته یک دوز غذای ارگانیک را در اختیار نهال تازه قرار داد. البته به میزان کودی که در اختیار گیاه قرار می دهید دقت کنید و اگر برچسب روی کود برای نهال بالغ است میزان آن را به نصف کاهش دهید.

کود مصنوعی یا شیمیایی

در صورت استفاده از کودهای مصنوعی برای نهال های جوان بهتر است آن ها را هفتگی استفاده کنید. در اغلب مواد بهتر است دوز کود را به نصف تقلیل دهید. زیرا نهال تازه کاشته شده ظریف و حساس بوده و سریعا می تواند در اثر دوز بالای کوددهی بسوزد. نهال جوان با یک چهارم میزان کود درج شده روی برچسب محصول مخصوص گیاهان بالغ هم رشد کرده و تقویت شود. به این ترتیب در میزان کود مورد استفاده بسیار دقت کنید.

به این ترتیب به طور منظم میزان کمی کود در اختیار نهال جوان قرار داده تا خطر سوختن ریشه های حساس آن کاهش یابد. کود شیمیایی مواد معدنی را برای نهال جوان تامین می کنند. نهال جوان بسیار ضعیف است از این رو باید در دوز کوددهی آن خیلی دقت کرد. همانطور که اشاره شد استفاده از کودهای مصنوعی یا شیمیایی معمولا به صورت هفتگی است. کود در دوز بالا سبب سوختن و خشک شدن نهال می شود. به این ترتیب با توجه به برچسب روی کود میزان آن را به نصف کاهش دهید.

کودهای دانه ای آلی

یک روش مناسب برای کوددهی نهال های جوان مخلوط کردن یک کود دانه آلی با خاک گلدان می باشد. بیشتر کشاورزان این کار را موقعی انجام می دهند که نهال آن ها آماده انتقال به گلدان بزرگتری می باشد. کود دانه ای مدتی زمان می برد تا مواد مغذی اش را آزاد کند و روی نهال جوان تاثیر بگذارد.

از این رو اضافه کردن این کود موقع شروع کشت بذر بهتر به نظر می رسد. حتما کود دانه ای به لایه زیرین خاک مخلوط شود تا با دانه تماس نداشته باشد. کودهای آلی نیز اگر بیش از حد مورد استفاده قرار گیرند سبب سوختن بذر می شوند. در ضمن برای این که بدانید چه زمانی نهال جوان کود کافی دریافت کرده به تجربه و آزمایش نیاز است.

باید رشد گیاه را به دقت رصد کنید. کود فراوان سبب کند شدن رشد نهال و تضعیف آن می شود. در مرحله ای که نهال تازه دارید باید تمرکز شما بر روی ریشه های سالم بوده تا برگ های سبز و فراوانی ایجاد کند. البته هر گیاه نسبت به دریافت کود واکنش متفاوتی دارد. به تدریج و با کسب تجربه متوجه می شوید که نهال جوان به چه مقدار غذای نیاز داشته تا قوی بماند.

اهمیت کود آهن دار برای نهال جوان

شایان ذکر است در خاک های زراعی عنصر آهن خیلی کم است. کمبود این عنصر در خاک سبب زرد شدن برگ در نهال و کندی رشد آن می شود. کود آهن با تولید کلروفیل و ایجاد سبزینگی در برگ های نهال ها، موجب رشد بهتر آن ها شده و بهترین زمان استفاده از این نوع کود اواسط بهار و ابتدای تابستان گزارش شده است.

بهترین کود برای نهال جوان

اگر برای شما جای سوال است که بهترین کود برای نهال های جوان چه کودی است؟ در پاسخ قابل ذکر است کود سه گانه یا کامل(NPK) مناسب ترین کود برای نهال های جوان اعلام شده است. عنصر نیتروژن به فرایند فتوسنتز و رشد رویشی نهال کمک می کند. عنصر فسفر سبب ریشه زایی نهال شده و عنصر پتاسیم هم سوخت ساز نهال را تنظیم و باروری آن را مطلوب می سازد.
قابل ذکر است کود سه بیست(NPK 20 20 20) یا کود متعادل کننده پودری باید با نظر کارشناس همراه با آبیاری نهال از شروع فصل رشد در اختیار گیاه قرار بگیرد.

تفاوت کود آلی و شیمیایی

انتخاب کود آلی یا شیمیایی با توجه به خواست کشاورز صورت می گیرد. ولی ممکن است اطلاع از تفاوت این دو نوع کود در انتخاب آن ها به شما کمک کند. به طور کلی کود شیمیایی یا مصنوعی در خاک قوی تر عمل می کند و غلظت بیشتری هم دارد. این امر حساسیت استفاده از آن را بالا برده زیرا مصرف بی رویه این کود به نهال جوان آسیب می زند.

در حالی که کود آلی یا زیستی معمولا بی ضرر بوده و تنها نکته مهم در استفاده از این کود برای نهال جوان آن است که بایستی تحت شرایط مناسبی فراوری شده باشند تا موجب ایجاد قارچ در ریشه گیاه نگردند.

زمان مناسب کوددهی نهال تازه

معمولا زمان کوددهی نهال ها به دو صورت زیر می باشد:

• انجام کوددهی در فصل بهار و همزمان با بیدار شدن نهال از خواب زمستانی. برخی کشاورزان عقیده دارند که بهترین زمان کوددهی در فصل بهار یا تیر ماه می باشد. زیرا گیاه بیدار شده و به راحتی می تواند مواد مورد نیازش را از طریق ریشه جذب و در اختیار سایر اندام ها قرار دهد.
• انجام کوددهی را در اواسط پاییز. برخی کشاورزان دیگر عقیده دارند کوددهی در این فصل، نهال را در مقابل سرما و آفات مقاوم نموده و با رسیدن فصل گرم، نهال می تواند رشد رویشی و زایشی اش را بهتر انجام دهد.

پیشتر نیز اشاره شد که به دلیل ضعیف بودن نهال تازه، استفاده از کود با دوز بالا مشکل ساز می شود. معمولا باید تعادل را در استفاده از انواع کودها برقرار نمایید. به طور مثال استفاده بیش از حد از کود نیتروژن بالا می تواند فرصت ریشه زایی را از نهال گرفته و همه انرژی اش صرف تولید شاخ و برگ گردد.

سخن پایانی

به طور کلی کاشت و پرورش نهال های قوی به استفاده از کودهای مناسب نیاز دارد. تقویت نهال توسط کود می تواند سبب افزایش باردهی محصول شود. رشد مناسب، مقاومت در برابر آفات، تولید ریشه قوی و باروری کافی نهال ها همگی به نوع کودی بستگی دارد که برای آن انتخاب می کنید. همچنین زمان و میزان استفاده از کود نیز حائز اهمیت است.

نهال جوان نسبت به نهال بالغ به کود کمتری نیاز دارد و هر نوع اشتباه در میزان کوددهی می تواند خسارت زیادی به بار آورد. می توانید با مشورت گرفتن از کارشناسان در این زمینه آگاهانه تر عمل کنید.

نهال تازه کاشته شده بسیار لطیف و ظریف بوده و اگر از آن به خوبی مراقبت نشود بسیار سریع آسیب پیدا می کند. کودی باید در اختیار نهال ها قرار داده شود که ریشه گیاه را قوی کند. به همین دلیل است که در مطلب، به عنصر فسفر مورد نیاز نهال جوان اشاره شد. فسفر ریشه زایی را تقویت می کند.

در پایان از همراهی شما سپاسگزاریم. در صورت تمایل برای آشنایی با انواع کود پاییزه درختان  و کود فروت ست  روی لینک ها کلیک کنید.

منبع : آرگا