با شنیدن نام سراب, برای اکثر افراد آب یا آبادی تصور می شود که در اغلب موارد در بیابان ها آن را می بینیم. سراب در دریا, سراب کیهانی, سراب های گرانشی از جمله شناخته شده ترین سراب ها می باشند. با پیش رفتن به سوی سراب, او نیز با سرعت و جهت ما, پیش می رود. در این مطلب با دلیل دیدن سراب آشنا می شویم.
بررسی علت دیدن سراب
برای درک چگونگی شکل گیری یک سراب, ابتدا باید چگونگی حرکت نور در هوا را درک کنیم. اگر درجه حرارت هوا در زمان های مختلف یکسان باشد, نورخورشید در یک خط مستقیم در هوا حرکت می کند. اما اگر درجه حرارت در لایه های هوا ثابت نباشد, نور خورشید در یک مسیر منحنی به سمت هوای سرد حرکت می کند و به عبارت دیگر شکست پرتو نور اتفاق می افتد. یکی از اساسی ترین علل دیدن سراب در بیابان ها همین مسئله می باشد. سراب نتیجه مستقیم از شکست پرتوهای خورشید است.
در واقع در روزهای گرم بیابانی با تابش نور خورشید به سطح زمین, زمین گرم شده و درجه حرارت لایه های هوایی نزدیک سطح زمین, بیشتر از لایه های بالایی می شود. در این حالت گفته می شود چگالی هوا در اطراف سطح زمین کمتر و در نتیجه محیط رقیق تر است. در حالی که چگالی لایه های بالاتر با افزایش ارتفاع از سطح زمین, بیشتر و محیط غلیظ تر است. حال پرتوهای نور خورشید برای رسیدن به سطح زمین باید از محیط غلیظ وارد محیط رقیق شوند. در این حالت شکت پرتو نور خورشید رخ می دهد و این پرتوها از خط عمود دور می شوند. اگر شکست پرتوهای نور خورشید تا حدی باشد که به زاویه حد برسد, پرتوهای نورخورشید دیگر نمی توانند وارد محیط رقیق شوند. در نتیجه این پرتوها به سمت بالا بازتاب می کنند و با ذرات موجود در هوا برخورد کرده و موجب پراکنده شدن بیشتر رنگ آبی روی سطح زمین می شوند. به همین دلیل بیننده با دیدن رنگ آبی تصور می کند برکه ایی در دور دست ها وجود دارد. در واقع این مسئله از مهمترین علتهای دیدن سراب در بیابان ها است.
علت دیدن سراب عدم توانایی درک مغز انسان از شکست پرتوهای نورخورشید می باشد. این مسئله موجب خطای دید می شود. با این وجود منظره زیبایی در نظر بیننده خلق می کند.
منبع : آرگا
