نفخ شکم یکی از عارضه های بسیار شایع در میان افراد جوامع امروزی است. در این شرایط حفره داخلی و سفت بیرونی شکم دردناک شده و مانند صدای طبلی صدا می دهد. این عارضه با بزرگی شکم, زرد شدن پوست و مشاهده رگ های خونی و توده در شکم و … مشخص می شود.
روش های درمان نفخ شکم
در ادبیات کهن, بسیاری از بیماری ها به نام نفخ شکم شناخته می شد. متاسفانه روند بهبود نفخ شکم طولانی مدت است. نفخ شکم می تواند با هضم ضعیف, بلعیدن با استرس, سندرم روده تحریک پذیر و یا انسداد روده همراه باشد. در صورتی که این عارضه به مدت طولانی در فرد ایجاد شود, نیاز است بررسی های جدی تری صورت گیرد. در ادامه به روش های ساده جهت رفع نفخ شکم می پردازیم.
سندروم روده تحریک پذیر
یکی از علت های اصلی نفخ معده و روده، سندرم روده تحریک پذیر یا کولیت های عصبی می باشد، حال چون سیستم روده ای به وسیله اعصاب روده ای کنترل می شوند، بنابراین کولیت های عصبی و روده تحریک پذیر با استرس نیز در ارتباط می باشد.
بنابراین اگر سیستم اعصاب معده و روده عملکرد مناسبی نداشته باشند به دلیل تاثیر واکنش های محیطی، حرکات روده نیز دچار مشکل شده و در نتیجه منجر به ایجاد درد های شکمی به همراه اسپاسم های شدید خواهد شد، ضمن اینکه استرس ناشی از محیط بیرون می تواند موجب اسهال و یبوست شود که یکی از علائم این بیماری ها ایجاد نفخ می باشد.
بهبود نفخ معده با طب سنتی
نخودآب به همراه ادویه دارچین و زعفران یکی از درمان های خانگی عالی برای رفع نفخ شکم می باشد که برای این منظور لازم است؛ مقداری نخود را به همراه آب بگذارید تا بپزد و بعد ادویه اضافه کنید و سپس مصرف نمایید، البته می توانید نخودآب را به همراه مقداری گوشت نیز بپزید.
یکی از درمان های موثر دیگر برای رفع نفخ شکم، گرم نگه داشتن شکم می باشد به این صورت که کیسه محتوی ارزن یا نمک و یا سبوس گرم تهیه کنید و سپس کیسه محتوی این مواد را در جای گرم مثلا؛ داخل فر یا مایکروفر بگذارید (مواظب باشید خیلی داغ نشود که اذیت شوید)، سپس آن را به مدت حدوداً ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بر روی ناحیه درد قرار دهید، این عمل موجب گرم شدن معده می شود و در نتیجه منجر به بهبود علائم گوارشی خواهد شد.
گیاهان موثر در بهبود نفخ شکم
زیره سیاه, رازیانه و نعناع از جمله گیاهان مفید در تسکین و بهبود نفخ معده محسوب می شوند. زیره سیاه یکی از شناخته شده ترین گیاهان دارویی بادشکن است. این گیاه جزء ترکیبات درمانی سوء هاضمه در بزرگسالان و کودکان به شمار می رود. همچنین از این زیره جهت بهبود اسهال و قولنج نیز استفاده می شود. نوشیدن چای و یا جویدن دانه های این گیاه, در هنگام درد شکم, می تواند آن را تسکین دهد.
چای رازیانه یکی دیگر از دم نوش های موثر در بهبود عملکرد دستگاه گوارش و بهبود نفخ می باشد. این دم نوش گازهای معده و روده را از بین برده, موجب درمان درد معده و قولنج در کودکان و بزرگسالان می شود. در طب سنتی از این گیاه جهت برای رفع حالت تهوع نیز استفاده می شد.
خوراکی های مضر برای نفخ
نفخ و دل پیچه فرآیندی طبیعی است که همه افراد در طول زندگی شان آن را تجربه کرده اند، حال عوامل زیاد یدر بروز این مشکلات تاثیر دارند، خوردن غذا ها و خوراکی های مضر می تواند یکی از علل اصلی ایجاد نفخ شکم باشد در زیر با برخی از آنها آشنا می شوید :
- آدامس
- نوشتبه های گازدار
- مواد فیبردار مانند کلم، کاهو و حبوبات
- چای
- سیر
- پیاز
- ذرت
- آلو
عوامل ایجاد نفخ شکم
نفخ شکم به آرامی رخ می دهد و به علت تجمع گاز در روده ها است. اگرچه این بیماری به رژیم غذایی نادرست, افسردگی عاطفی و شیستوزومیازیس مربوط می شود, با این حال این بیماری به طور مستقیم به دلیل اختلال عملکرد کبد, طحال و کلیه, ایجاد خون یا آب در شکم ناشی از عدم درمان یا درمان نامناسب زردی و … ایجاد می شود. علاوه بر این موارد, عوامل غیر مستقیم دیگری نیز وجود دارند که مستعد کننده نفخ معده می باشند. این عوامل به شرح زیر است.
- افسردگی عاطفی: اضطراب, خشم موجب اختلال در عملکرد کبد و انحطاط آن شده و در نتیجه منجر به درد خیالی در شکم و گرفتگی خون می شود. این مسئله می تواند موجب ایجاد توده های شکمی و در نتیجه نفخ شکم شود.
- رژیم غذایی نامناسب: خوردن بیش از حد نوشیدنی ها و چربی ها و شیرینی ها موجب اختلال طحال و معده شده, عملکرد دستگاه گوارش را با مشکل مواجه می کند. این مسئله می تواند منجر به زردی شده و در نتیجه نفخ شکم را باعث شود.
- شیستوزومیازیس: انسداد کانال ها به وسیله ی schistosome موجب عدم تعادل بین طحال و کبد شده و این مسئله منجر به برهم زدگی عملکرد دستگاه گوارش می شود. در نتیجه نفخ شکم ایجاد خواهد شد.
به طور خلاصه می توان عوامل ایجاد کننده نفخ شکم را انسداد روده, سنگ کلیه, اختلال عملکردی, خوردن بیش از حد, التهاب روده و رشد بیش از حد باکتری ها دانست. با توجه به هر یک از این عوامل, روش های مختلف رفع نفخ شکم صورت می گیرد.
منبع : آرگا
