طلاق در لغت به معانی ترک کردن، رهایی و آزاد کردن است که طلاق و جدایی در اسلام به معنای منحل شدن عقد دائم است که با شرایط و تشریفات خاصی همراه می باشد. در این مطلب قصد داریم در رابطه با شرایط طلاق غیابی، اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم که برای آگاهی از آن می توانید با ما همراه شوید.
طلاق غیابی چیست و چه شرایطی دارد؟
زمانی که دادخواستی بر علیه شخصی داده شود و خوانده یعنی کسی که علیه وی خواسته مطرح شده باشد، ابلاغیه وقت رسیدگی دادگاه را خودش تحویل نگرفته باشد و به تعبیر حقوقی یعنی بر طبق ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی مدنی به او ابلاغ نشده باشد و یا اینکه در جلسات دادگاه حاضر نشده باشد و لایحه نیز نداده باشد، در صورت محکوم شدنش، رأی صادر شده غیابی می باشد. رأی غیابی در مدت ۲۰ روز پس از ابلاغ در همان شعبه قابل واخواهی بوده و کسی که رأی غیابی علیه وی صادر می شود، می تواند در طی این مدت با ذکر دلایل تقاضای رسیدگی مجدد نماید؛ خواهان جدایی می تواند از جانب زوج یا زوجه باشد که در زیر به بررسی هر کدام به صورت جداگانه پرداخته ایم.
اگر زن به طرفیت شوهر دادخواست جدایی دهد، در صورتی که دلایل محکمه پسند برای جدایی داشته باشد و شوهر علی رغم ابلاغ در دادگاه حضور پیدا نکند و لایحه ندهد و نیز ابلاغیه دادگاه هم به وی ابلاغ واقعی نشده باشد، در این صورت دادگاه رأی به جدایی غیابی خواهد داد.
طلاق از سوی مرد
اسلام حق طلاق را در اختیار مرد قرار داده است و اگر مردی دادخواست طلاق به طرفیت همسرش بدهد، زن چه در دادگاه حضور داشته باشد و یا حضور پیدا نکند و لایحه نیز ندهد، به طور مسلم رأی طلاق حتی به صورت غیابی، صادر خواهد شد و زن می تواند در مهلت تعیین شده، درخواست واخواهی و یا رسیدگی مجدد نماید. بنابراین رای طلاق به درخواست مرد از سوی دادگاه صادر می شود اما ثبت طلاق منوط به پرداخت حقوق مالی زوجه می باشد که بعد از معین شدن از سوی دادگاه، باید توسط مرد پرداخت شود. در زیر به برخی از حقوق زن که مرد موظف به پرداخت آن می باشد اشاره کرده ایم.
حقوق مالی زوجه شامل مهریه، اجرت المثل ایام زوجیت (در صورت مطالبه از سوی زوجه)، نفقه ایام عده، نفقه معوقه ( در صورت تقاضای زوجه و استحقاق وی) و شرط تنصیف اموال درج شده در عقدنامه در صورتی که به امضاء زوج رسیده باشد و نیز موجود بودن اموالی که بعد از عقد خریداری شده است.
بعد از صدور حکم دادگاه مبنی بر جدایی غیابی از طرف زوج، در صورتی که مهریه قبلا از طرف زوج پرداخت نشده باشد و در صورت عدم توانایی می تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به شعبه صادر کننده طلاق، به طرفیت زوجه تقدیم نموده و آنگاه دادگاه در صورت حضور پیدا نکردن زوجه و یا نبودن وی و با شهادت شهود زوج، مهریه را تقسیط می نماید.
طلاق از سوی زن
اگر زن به طرفیت شوهر خود دادخواست جدایی به صورت غیابی نماید و اگر دلایل محکمه پسند و قانونی برای جدایی ارائه دهد و شوهر با وجود ابلاغ در دادگاه حاضر نشود، اخطاریه دادگاه هم به وی ابلاغ واقعی نشده باشد، در این صورت دادگاه اعلام رای غیابی برای جدایی صادر خواهد کرد.
در صورتی که احضاریه دادگاه به زوج ابلاغ شده باشد، بر طبق ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی مدنی، ابلاغ واقعی است و اگر حکم صادر شده به بستگان و یا خادم و کارمندان ابلاغ شده باشد، بر طبق ماده ۶۹ قانون مدنی ابلاغ قانونی بوده و اگر کسی در هنگام دریافت ابلاغ حضور نداشته باشد، اخطاریه الصاق می شود و بر طبق ماده ۷۰ ابلاغ قانونی است.
زوج غایب (مفقودالاثر)
از مواردی که زوج می تواند به وسیله آن از دادگاه تقاضای طلاق نماید، این است که همسر وی (زوج) به مدت ۴ سال مفقود شده باشد، بنابراین طبق ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی تقاضای طلاق پذیرفته می شود.
اگر زوج شروط مندرج در عقدنامه را امضا کرده باشد، مطابق بندهای ۸ و ۱۱ عقدنامه ترک منزل به مدت ۶ ماه از موجبات جدایی است که در صورتی که مرد در دادگاه حاضر نشده باشد، دادگاه رأی به حکم جدایی به شکل غیابی خواهد داد.
زنی که از شوهر خود وکالت در طلاق دارد، می تواند با انتخاب کردن وکیل دادگستری به وکالت از سوی شوهر و بدون حضور وی، از طریق طلاق توافقی مراحل طلاق را طی نماید. در این طلاق به دلیل وجود وکیل مع الواسطه برای زوج، طلاق غیابی نامیده نمی شود.
عسر و حرج در جدایی غیابی
گاهی مواقع در این نوع طلاق عسر و حرج پیش می آید که به منظور روشن شدن موضوع باید به آن پرداخته شود، مطابق ماده ۱۱۳۰ در قانون مدنی، اگر که ادامه زندگی مشترک زوجین موجب عسر و حرج زن شود، وی می تواند با حضور در دادگاه خانواده تقاضای طلاق نماید.
لازم است بدانید که در صورت اثبات شدن عسر و حرج در دادگاه، قاضی مرد را مجبور به طلاق می کند و در غیر این صورت زن می تواند به درخواست خود طلاق بگیرد.
در واقع معنای عسر و حرج یعنی اینکه اگر زندگی برای زن به گونه ای دشوار و سخت شده که ادامه زندگی برای وی قابل تحمل نباشد، می تواند با مراجعه به دادگاه و ارائه دادخواست، طلاق خود را جاری نماید.
از این رو مرد موظف به پرداخت نفقه بوده و به دلیل شرایط مشقت باری که مرد برای زن به وجود آورده است، متحمل مجازاتی از سوی دادگاه می باشد، حال در صورتی که عسر و حرج برای دادگاه محرز شود، طلاق حتمی است و در چنین شرایطی مرد موظف به فراهم آوردن زندگی ایده آل و مناسب برای همسرش می باشد.
جدایی غیابی برای زن ناشزه
در فقه و حقوق اسلامی به زنی که وظایف و حقوق شرعی خود نسبت به شوهرش را انجام ندهد، ناشزه گویند و شامل موارد مختلفی از جمله ترک منزل شوهر بدون موافقت همسر می باشد، حال در چنین شرایطی مرد می تواند دادخواست جدایی غیابی دهد و به دلیل عدم سکونت زن در منزل شوهر به وی نفقه تعلق نمی گیرد ولی باید مهریه اش پرداخت شود.
حال با توجه به آنچه در مورد این نوع طلاق گفته شد؛ زوج در صورت عدم تمکین زوجه و با توجه به ناشزه شناختنش, می تواند دادخواست طلاق نماید، اگر زن بدون اجازه شوهرش منزل را ترک کرده و با وی حسن معاشرت نداشته باشد و نیز تکالیف زناشویی اش را انجام ندهد، ناشزه گفته می شود، از این رو نفقه به زن تعلق نخواهد گرفت و در این صورت دادگاه بعد از صدور حکم لزوم تمکین و عدم تمکین مجدد زن، حکم نشوز زن را صادر خواهد کرد، حال مرد با در دست داشتن این گواهی، اجازه ازدواج مجدد داشته و می تواند اقدام به جدایی غیابی نماید.
البته توجه داشته باشید که نشوز زن موجب نمی شود تا مهریه به وی تعلق نگیرد، بلکه مرد باید پیش از اجرای صیغه طلاق، تمامی حقوق مدنی زن را پرداخت نماید.
منبع : آرگا
