از مهم ترین نشانه هایی که فضای مجازی برای نوجوانان دارد پراکندگی هویتی است که مخرب ترین آسیب ها را به همراه دارد و برای یک جامعه می تواند عواقب ناگوار فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داشته باشد. اما آگاهی از عوامل موثری است که در هر زمینه ای می تواند راهکاری پیشنهادی و درمانی باشد که برای پیشگیری و درمان آسیبهای فضای مجازی نیز تاثیرات چشم گیری را ایجاد خواهد کرد.
آسیب های فضای مجازی:
با توجه به اینکه جوامع امروزی در حال پیشرفت روز افزون در زمینه تکنولوژی و ارتباطات هستند هر جامعه ای برای همراه شدن با این تغییر و تحول ها باید ناگزیر همپای با تکنولوژی پیش برود و این امر، امری اجنتاب ناپذیر است. اما آگاهی دادن و به اصطلاح فرهنگ سازی درباره وسایل و تکنولوژی ارتباطات تازه ورود در جوامع و میان مردم می تواند آنها را از تاثیرات مثبت و منفی آگاه کند و خود بهترین عامل پیشگیری خواهد بود.
۱- آسیب فکری:
از اولین آسیبهای فضای مجازی برای نوجوانان وابستگی روحی و روانی به فضای مجازی است که به مرور زمان موجب دور شدن نوجوانان از خانواده، دوستان و اطرافیان می شود و بیشتر وقت خود را صرف وقت گذرانی در فضای مجازی خواهد کرد.
۲- آسیب فرهنگی – اجتماعی:
در این نوع آسیب اصطلاحی تحت عنوان اعتیاد به اینترنت یا فضای مجازی ایجاد می شود که نشان دهنده نوعی بیماری روانی و وابستگی عاطفی به این نوع شبکه ها است.
این نوع اعتیاد و وابستگی موجب می شود تا نوجوان هر نوع الگوبرداری غیر عقلانی و هنجاری را نیز از فضای مجازی داشته باشد و همین است که در برخی از جوامع امروزی در میان نوجوانان آمار اعتیاد به مواد صنعتی، شکل گیری روابطی جدید و آسیب زا، بی ارزشی فرهنگی و از بین رفتن هویت را مشاهده می کنیم.
۳- آسیب اخلاقی:
از آسیب های فضای مجازی در بعد اخلاقی می توان به آسیب های اخلاقی اشاره کرد که نشات گرفته از شکل گیری روابط جدید و نادرست رد این نوع شبکه ها است که از طریق آن سوء استفاده های جنسی و اخلاقی بسیاری از نوجوانان می شود.
در فضای مجازی امکان دسترسی نوجوان به منابع مختلف آگاهی چه مثبت و چه منفی بسیار آزاد و راحت است و در صورتی که نظارت والدین و آگاهی دادن به نوجوان در این زمینه نباشد شما با مشکلات پیچیده اخلاقی در قشر نوجوان مواجه می شوید.
۴- آسیب جسمی:
وابستگی شدید به اینترنت و فضای مجازی به مرور زمان با نشانه جسمی نیز همراه خواهد بود که فرد دارای چنین نشانه های می باشد: فشار عصبی، مشکلات چشم، مشکلات قلبی، تیک های عصبی و جسمی، دردهای عضلانی و چاقی
راهکارهای درمانی:
درمان وابستگی و آسیبهای فضای مجازی باید از طریق کانال های مختلفی صورت بگیرد و آگاهی داشتن والدین، نوجوان و جامعه در کنار یکدیگر است که می تواند این تاثیرات را به حداقل برساند.
نوجوان:
آگاهی دادن به نوجوانان باید از طریق والدین، مدرسه و معلمان صورت بگیرد و نحوه درست استفاده از این نوع تکنولوژی ارتباطات باید برای آنها بیان شود و تاثیرات مثبت و منفی نیز بازگو شود تا با این آگاهی نوجوان در برابر این خطرات مصون بماند. به عنوان مثال در مدرسه یا در جامعه کلاس های مختلف آموزشی باید با مدرسان محرب برگزار شود.
خانواده:
والدین نیز باید در کنار فرزندان خود و همپای با آنها در چنین کلاس هایی شرکت داشته باشند و نحوه استفاده از فضای مجازی را بیاموزند و به لحاظ عاطفی نیز باید ارتباط بیشتری با نوجوان خود برقرار کنند.
فرهنگ سازی:
برای پیشگیری از آسیب های فضای مجازی باید جامعه نیز همپای با تغییرات آموزش های لازم را برای افراد جامعه داشته باشد. داشتن برنامه های آموزشی وزارت فرهنگ، ارائه فیلم های آموزشی، کتاب های آگاهی دهنده و برنامه های تلویزیونی غنی در این زمنه موثر هستند.
منبع : آرگا
