برخی از روانشناسان اظهار دارند که وسواس فکری و عملی در کودکان، از جمله اختلالات اضطرابی مزمن می باشد که ریشه وراثتی داشته و به صورت های مختلف دیده می شود. در ادامه اطلاعات بیشتری در رابطه با موضوع وسواس در بچه ها به شما ارائه خواهیم داد.
وسواس در کودکان و علائم آن
وسواس کودکان به شکل های متفاوتی بروز می کند که آشنایی و شناخت والدین با علائم و نشانه های وسواس می تواند کمک زیادی در درمان آن داشته باشد؛ در هنگام وسواس برخی از افکار، اعمال و همچنین ممکن است تصاویری مزاحم در ذهن شکل بگیرد که شخص نمی تواند آنها را کنترل کند. در واقع فکر وسواسی، به طور مداوم در ذهن فرد تکرار می شود و همین موضوع می تواند موجب اضطراب وی شود.
از جمله آسیب های وسواس در کودکان، عدم عزت نفس و خودباوری وی در آینده می باشد، همچنین کودک وسواسی ممکن است به تدریج در نظر خانواده و اطرافیان، فردی تنبل و مایه دردسر به حساب آید.
علاوه بر موارد بالا، وسواس می تواند موجب استرس، افسردگی، ایجاد ترس، خواب ناکافی، احساس خجالت و شرمندگی، بی قراری، میل به تنها بودن و همچنین کندی در انجام تکالیف مدرسه و افت تحصیلی شود. بنابراین این نوع کودکان معمولا توسط همسالان خود مورد تمسخر واقع می شوند ، در این صورت اگر والدین آنها بخواهند رفتار آنها را کنترل کنند، ممکن است با پرخاش کودکان خود مواجه شوند.
علت وسواس در کودک
بچه ها به دلیل ساختار مغزی شان دچار وسواس خواهند شد، از نظر محققان کمبود یک انتقال دهنده شیمیایی در مغز (سروتونین) از جمله عوامل بروز وسواس در بچه ها می باشد.
در ایجاد وسواس وراثت نیز می تواند نقش داشته باشد، در صورتی که والدین کودک وسواس داشته باشند، احتمال بروز این عارضه در فرزند آنها ۴ تا ۸ درصد می باشد، وجود دیگر اختلالات اضطرابی همچون هراس اجتماعی با فوبیا در خانواده کودک می تواند خطر ابتلا به وسواس را افزایش دهد.
استرس عامل ایجاد کننده وسواس نمی باشد، اما می تواند علائم آن را تشدید نماید؛ استرس و وسواس می توانند با هم رخ دهند، حال هر چقدر کودک استرس بیشتری داشته باشد، این استرس که می تواند به خاطر امتحانات باشد یا به دلیل برخی اتفاقات آسیب زا در خانواده، راحتتر کودک را درگیر وسواس خواهد کرد.
گاهی مواقع که البته به ندرت اتفاق می افتد، اختلال وسواسی اجباری به سرعت و با علایم شدید در کودک ظاهر می شود که این اختلال به نام سندرم عصبی روانی کودک با شروع حاد شناخته می شود، این بیماری در نتیجه گلودرد استرپتوکوکی و یا عفونت های دیگر مثل بیماری لایم و مونونوکلئوزیس بروز می کند.
روشهای درمان وسواس کودک
رفتار درمانی یکی از بهترین روشهای درمانی این نوع اختلال است که برای این منظور لازم است فرزندان خود را نزد روانشناس کودک و نوجوان ببرید تا با به کارگیری روشهای خاص آن را درمان نماید.
در این روش، روانشناس کودک را تشویق می کند تا افکار و اعمال وسواسی خود را به طور دقیق برای وی شرح دهد تا وی بتواند این رفتار ها را شناسایی کرده و با انجام اقدامات خاصی سعی در کمک کردن کودک در ترک رفتارهای وسواسی اش دارد.
به طور کلی درمان وسواس هم به صورت دارویی و هم به صورت رفتاری و شناختی انجام می گیرد. به دلیل اینکه وسواس بیماری مزمنی می باشد، بنابراین درمان آن ممکن است زمان بر باشد. همانطور که گفتیم وسواس موجب آسیب رساندن به مراحل رشد کودک می شود و اعتماد به نفس را از کودک می گیرد. بنابراین اگر وسواس در کودک درمان نشود باعث می شود وی در بزرگسالی به فردی مضطرب و وسواسی تبدیل شود. برای آشنایی با روشهای تقویت اعتماد به نفس کودک می توانید در اینجا کلیک کنید.
سایر روش های درمان وسواس فکری در بچه ها
دارو درمانی از دیگر روش های درمان فکری در کودک می باشد که اغلب برای درمان های حاد و شدید مورد استفاده قرار می گیرد، براساس آن و طبق نظر متخصص، مصرف دارو های ضد اضطراب و دارو های ضد افسردگی به منظور کاهش علائم این نوع اختلال تجویز می شوند.
خانواده درمانی و گروه درمانی نیز از جمله روشهای دیگر درمان اختلال وسواس فکری کودکان می باشد، توجه داشته باشید که به منظور پیشرفت بیشتر در فرآیند درمان و روند بهبودی ، از انتقاد کردن و ایراد فرد مبتلا به این اختلال خودداری کنید، فراموش نکنید که وسواس فکری در کودک یک اختلال ناخواسته می باشد.
سرزنش کردن فرد بیمار نه تنها به روند درمان کمکی نمی کند، بلکه اوضاع و شرایط را حادتر از قبل خواهد کرد، با وجود اینکه حمایت و پشتیبانی از افراد مبتلا به این اختلال اهمیت بسیاری دارد، اما این حمایت نباید برای الگوهای وسواسی آنها انجام گیرد، زیرا هدف خانواده حمایت از خود شخص بوده و این مساله با حمایت از رفتار های فرد سنخیتی ندارد.
حمایت خانواده و اطرافیان از کودک
خانواده و اطرافیان باید بدانند که کودکی که دچار وسواس می شود، گناه و تقصیری ندارد. همچنین زمانی که آنها قصد درمان کودک خود را دارند باید از هر جهت او را مورد حمایت قرار دهند. لازم است که والدین آگاهی خود را در زمینه بیماری فرزندشان افزایش داده تا توانایی درک کودک خود را داشته و از عهده انجام برخی از انتظارات و خواسته های کودک برآیند.
توجه داشته باشید که همراهی و تشویق والدین تاثیر مهمی در روند سریع بهبودی بیماری وسواس فرزندشان می تواند داشته باشد. در واقع تمام اعضای خانواده باید تا حد امکان محیط و شرایط را برای کودک، آرام و عادی نگه دارند تا وی بتواند سختی ها و مشکلات درمان را راحت تر تحمل کند، زیرا کودک در محیط های پر تنش و اضطراب آور هیچگاه نمی تواند با نگرانی و تشویش ناشی از شیوه های درمانگری مقابله نماید.
منبع : آرگا