از آمپول دگزامتازون برای تسکین درد، رفع حساسیت و التهابات استفاده می شود. اما تزریق بیش از حد و خودسرانه این آمپول خطرناک است و عوارض جبران ناپذیری دارد. در ادامه این مطلب با عوارض بسیار ابن نوع آمپول آشنا خواهید شد.
آنچه باید در مورد آمپول دگزامتازون بدانیم
با وجود عوارض زیاد، اما پزشکان آمپول دگزا را برای هر نوع بیماری ساده ای تجویز می کنند زیرا به سرعت تب، کوفتگی عضلات و التهابات را از بین می برد. داروهایی مثل دگزامتازون، بتامتازون و تریامسینولون از خانواده کورتیکواستروئید یا همان کورتون ها هستند.
این نوع داروها با اینکه علائم بیماری و درد ( مخصوصا در مفاصل) را کم می کنند اما نه تنها بیماری را از بین نمی برند بلکه به سیستم ایمنی بدن هم آسیب رسانده و آن را سرکوب می کنند. بدین ترتیب سیستم ها و اعضای دیگر بدن نیز در معرض بیماری ها و عفونت ها قرار می گیرند.
کورتون ها در علم پزشکی امروز برای کنترل بیماری های حاد و کاهش التهابات آن ها مثل حساسیت های شدید، حملات آسم و بیماری های تنفسی، کاهش التهابات در بیماری روماتیسم و خود ایمنی بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. کورتون ها به شکل قرص، آمپول و شیاف در بازار موجود هستند. قوی ترین نوع کورتون، داروی دگزا می باشد که طولانی ترین اثر را هم دارد.
اگر شخصی به طور هفتگی و یا ماهانه از آمپول دگزا استفاده کند علاوه بر اینکه دچار عوارض جبران ناپذیر این دارو می شود، بدنش به کورتون وابسته می شود که این مورد نیز بسیار خطرآفرین می باشد.
عوارض استفاده از دگزا
اولین عارضه آمپول دگزامتازون, پوکی استخوان می باشد زیرا مانع جذب کلسیم در استخوان ها می شود. از عوارض دیگر تزریق این نوع آمپول چاقی، کاهش بینایی، فشارخون، قندخون، آب مروارید، اختلالات گوارشی، اختلالات هورمونی می باشد. بنابراین کسانی که فشارخون و دیابت دارند بهتر است از تزریق دگزا پرهیز کنند. البته متخصصین توصیه می کنند که بهتر است داروهای خوراکی جایگزین داروهای تزریقی شوند.
اختلالات ذهنی و توهم، افسردگی، ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن در برابر عفونت ها، کند شدن روند ترمیم زخم ها، اختلال در نحوه توزیع چربی در بدن، رشد موهای زائد از عوارض مصرف نابجای آمپول دگزا هستند.
تجویز دگزا نباید به عنوان درمان اولیه برای سرماخوردگی، گلودرد، دردهای مفاصل و استخوان ها در افراد مسن، حساسیت های ساده در نظر گرفته شود. این بیماری ها را می توان با داروهای کم عارضه تری هم درمان کرد.
علت وابستگی بدن به داروهای کورتون
بدن انسان به صورت روزانه مقداری کورتون درونی (حدود ۳۰ میلی گرم) تولید می کند. وقتی که شخص دچار استرس می شود، میزان ترشح کورتیزول یا کورتون درونی نیز بسته به شدت استرس، افزایش می یابد. حال اگر شخصی به مدت طولانی داروهای کورتون دار مصرف کند، تولید کورتیزول در بدن مختل شده و وقتی شخص در معرض استرس قرار بگیرد بدنش نمی تواند کورتون اضافه تولید کند لذا وی دچار بی حالی و افت فشارخون می شود برای همین شخص برای رهایی از این حالت نیازمند به تزریق کورتون می باشد.
کاربرد داروی دگزامتازون
این دارو به منظور درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار گرفته می شود که این بیماری ها عبارتند از :
- آرتریت روماتوئید
- لوپوس سیستمیک
- آرتریت نفرسی
- آرتریت پسوریازیس
- آسم، برونشیت، رینیت آلرژیک
- درماتیت ناشی از دارو، درماتیت تماسی
- بیماری خونی که شامل تخریب پلاکت‌های خون است
- درمان عصب های بینایی
- درمان سرطان غدد لنفاوی
قطع ناگهانی این دارو چه مشکلاتی برای بدن ایجاد می کند؟
طبق توصیه پزشکان قطع ناگهانی دارو کار درستی نمی باشد و در صورتی که برای مدت طولانی از یک دارو استفاده می کنید به منظور وارد نشدن آسیبی به بدن باید به صورت تدریجی آن را قطع کنید، استفاده از دگزامتازون در صورتی که برای مدت طولانی مورد استفاده قرار گرفته شود بر عملکرد غدد فوق کلیوی تاثیر گذاشته و در نتیجه بر تولید کورتیکواستروئیدها اثر می گذارد.
قطع ناگهانی این دارو باعث می شود این غدد قادر به تامین کورتیکواستروئید مورد نیاز بدن نشود و در نتیجه سبب بروز استفراغ، تهوع و حتی در شوک شود از این رو، بهترین راه جهت قطع این دارو، زیر نظر پزشک می باشد که به تدریج مصرف آن را کم کنید.
بررسی تداخل دارویی دگزامتازون
در صورتی که دارو هایی دیگری مصرف می کنید حتما پیش از استفاده از دگزامتازون موضوع را با پزشک تان در جریان بگذارید زیرا، ممکن است این دارو با دیگر دارو هایی که مصرف می کنید تداخل داشته باشد و حتی در مواد شدید به مرگ منجر شود که برخی از این دارو عبارتند از :
- فنوباربیتال
- داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین
- ادرین
- فنی توئین
- میفه پریستون
- ریفامپین
بنابراین پیش از استفاده از این دارو لیستی از تمام دارو هایی که مصرف می کنید را تهیه و در اختیار دارو یا پزشک تان بگذارید.
نکات پایانی
- بهتر است تا حد امکان از آمپول دگزا برای کودکان و نوجوانان استفاده نشود زیرا موجب عقب ماندگی در رشد آنان می گردد.
- عوارض جانبی داروی دگزا در سنین بالا بسیار جدی تر است.
- در صورت داشتن حساسیت به این آمپول از تزریق آن خودداری کنید.
- در دوران بارداری و شیر دهی از مصرف داروی دگزا پرهیز کنید لذا این نوع دارو از جفت عبور می کند و در شیر مادر هم ترشح می شود.
- از مصرف همزمان دگزا با انواع داروهای شیمی درمانی اجتناب کنید.
- این نوع دارو نباید برای افرادی که ضربه به سرشان وارد شده است و یا دچار سکته مغزی شده اند، تجویز گردد.
- افرادی که مجبور به استفاده طولانی مدت از داروهای کورتون دار هستند، بهتر است از تماس نزدیک با افرادی که بیماری های عفونی و ویروسی دارند، اجتناب کنند.
- کسانی که بیماری های عفونی و حاد دارند نباید از داروهای کورتون دار استفاده کنند زیرا بیماری آن ها تشدید می یابد.
- اگر داروی دیگری مصرف می کنید قبل از تزریق آمپول دگزامتازون پزشک خود را در جریان بگذارید.
در این مطلب قصد داشتیم شما عزیزان را با آمپول دگزامتازون آشنا کنیم تا در مورد آن اطلاعات کافی به دست آورید، به منظور آشنایی بیشتر با دیگر دارو ها می توانید بر روی اطلاعات دارویی کلیک نمایید.
منبع : آرگا
