جعفری گیاهی است که دانه و برگ و ریشه آن برای ساخت داروها استفاده می شود. از این گیاه می توان در خانه به منظور تهیه انواع سوپ و آش نیز استفاده کرد. به علاوه از این گیاه می توان به دو صورت خشک و تر استفاده کرد. وجود دو ترکیب به نام های فلاوونوئیدها و روغن های فرار در جعفری سبب شده تا این گیاه نقش بی نظیری در سلامت انسان ایفا کند.
فواید و خواص جعفری
از خواص جعفری در درمان بسیاری از بیماری ها از جمله: عفونت دستگاه ادراری، سنگ کلیه، اختلالات دستگاه گوارش، یبوست، یرقان، نفخ روده، سوء هاضمه، قولنج، دیابت، سرفه، آسم، حفظ مایعات، آرتروز، کم خونی، فشار خون بالا، پروستات استفاده می شود. همچنین مصرف آن در زنان باعث تنظیم دوره قاعدگی می شود به همین دلیل در سقط جنین تاثیر گذار است. به علاوه از این سبزی به عنوان داروی افزایش دهنده میل جنسی استفاده می شود. همچنین جعفری خوشبو کننده دهان نیز محسوب می شود.
برخی افراد از این گیاه به طور مستقیم بر روی پوست برای درمان ترک خوردگی، شکاف، کبودی، برآمدگی، نیش حشرات، شپش و انگل استفاده می کنند. همچنین استفاده مستقیم از این گیاه برای پوست موجب تحریک در رشد مو می شود. جعفری به عنوان یکی از جایگزین های چاشنی ها به خصوص نمک و فلفل در غذاها و نوشیدنی ها محسوب می شود. روغن دانه های جعفری به عنوان عطر در صابون ها، لوازم آرایشی و بهداشتی و عطریات تولید می شود.
مکانیسم جعفری
جعفری ممکن است اشتها را تحریک، گوارش را بهبود و ادرار و جریان قاعدگی را افزایش دهد. همچنین خواص زیر در مورد جعفری به احتمال زیاد وجود دارد.
- دفع سنگ کلیه
- رفع عفونت های دستگاه ادراری
- رفع ترک خوردگی و شکاف های دهان
- کبودی
- رفع نیش حشرات
- رفع مشکلات گوارشی
- قاعده آور
- رفع اختلالات کبدی
- درمان آسم
- درمان سرفه
این گیاه منبع غنی شده از ویتامین های A، C، K می باشد. همچنین دارای آهن و اسید فولیک نیز است. روغن های فرار موجود در جعفری از ایجاد تومورها مخصوصا تومورهای ریه جلوگیری می کند و همچنین در خنثی کردن مواد سرطان زا موجود در دود سیگار و دود ناشی از زغال چوب کمک می کند.
عوارض جانبی جعفری
مصرف جعفری در مقادیر معمول، بی خطر می باشد. در برخی افراد، جعفری می تواند واکنش ها و آلرژی پوستی ایجاد کند. همچنین مصرف بیش از حد از این گیاه ممکن است باعث خونریزی های شدید شده و منجر به کم خونی شود و یا مشکلات کبدی یا کلیوی ایجاد کند. همچنین استفاده بیش از حد از دانه های روغنی جعفری بر روی بوست ممکن است سبب جوش های پوستی شود و یا حساسیت به نور خورشید را بیشتر کند، این در حالی است که استفاده به اندازه کافی از جعفری برای پوست بی خطر است.
هشدارها و مراقبت های ویژه
- بارداری و شیردهی: از آن جایی که جعفری قاعده آور است، مصرف بیش از حد آن در دوران بارداری ممکن است سبب سقط جنین شود. علاوه بر این، بررسی های انجام گرفته در سه ماه اول بارداری، زنانی که در این دوره مصرف جعفری بیش از حد داشته اند، نوزاد آن ها در هنگام تولد دچار نقص عضو شده است. همچنین استفاده بیش از حد آن برای مادران شیرده ممکن است خطرناک باشد چرا که باعث کم خونی شده و در تغذیه کودک تاثیر می گذارد. استفاده معمول از این سبزی در غذاها، خطری ایجاد نمی کند.
- افراد مبتلا به دیابت: بیماران دیابتی در صورت مصرف این گیاه، باید با دقت قند خون خود را کنترل کنند تا دچار افت خون نشوند چرا که جعفری سطح قند خون را کاهش می دهد.
- ذخیره مایعات: مصرف جعفری باعث می شود تا بدن سدیم (نمک) بیشتری را نگه دارد و افزایش مصرف جعفری موجب ذخیره مایعات می شود.
- افزایش فشار خون: جعفری به دلیل نگه داری سدیم بیشتر در بدن، باعث افزایش خون نیز می شود.
- بیماری های کلیوی: جعفری حاوی مواد شیمیایی می باشد که بیماری های کلیوی را تشدید می کند.
- جراحی: از آن جا که جعفری، خونریزی را تشدید می کند و سطح قند خون را کاهش می دهد، ممکن است با کنترل قند خون در هنگام جراحی ها تداخل داشته باشد. بنابراین توصیه می شود حداقل دو هفته قبل از جراحی، استفاده از جعفری متوقف شود.
منبع : آرگا
