قرصهای ضدافسردگی علائم بیماری افسردگی را از بین می برد و به بهبود شرایط روحی بیمار کمک می کند. این داروها امروزه در ۳۰ نوع مختلف و ۴ گروه تولید می شوند. با توجه به گسترش بیماری های روحی و رشد افسردگی در بین افراد تمام جوامع مصرف این دارو ها نیز افزایش یافته است. در ادامه مطلب با قرص ضد افسردگی و عوارض احتمالی آنها آشنا می شوید.
قرص ضد افسردگی
قرصهای ضدافسردگی به چند دسته تقسیم می شود که مهمترین آنها (اس- ان- ار- آی- ز ) سروتونین و نورآدرنالین, (اس- اس- ار- آی- ز) سلکتیو سروتونین,(ام -اِی -اُ- آی-ز) مونو آمینو اُکسیداز و تری سیکلیک ها می باشند. داروهای ضد افسردگی در انواع مختلف و بسته به شرایط بیمار تجویز می شوند. یکی از این داروها موسوم به سه حلقه است که در انواع فلوکستین, ونلافاکسن, دولوکستین, آمیتریپتیلین, اسیتالوپرام, فلووکسامین, پاروکستین, بوپروپیون, سرترالین و دوتیپین که اکثر آنها برای موارد مزمن افسردگی تجویز و مصرف می شود.
از سری دیگر این داروهای می توان به داروهای آرام بخش اشاره کرد که باعث کاهش واکنش ها می شوند. این داروها با نام های دیمن هیدرینات, دوکسیلامین و دیفن هیدرامین در داروخانه ها عرضه می شوند.
نوع دیگری از گروه داروهای ضد افسردگی برای بیماران اختلال دوقطبی, اختلالات هزیانی و بیماران اسکیزوفرنی تجویز می شود.
همچنین داروهای آرام بخش خواب آور نیز در گروه داروهای ضد افسردگی قرار می گیرند که از آنها می توان زولپیدم, متاکوآلون, کلرال هیدارت اتکلروینول, اسزوپیکلون, گلوتی تیمید, اتیل الکل, متیل تریسرترالین کلراید, گاما هیدروکسی بوتیرات, زالپلون و زوپیکلون را نام برد.
عملکرد
داروهای ضد افسردگی باعث افزایش کارکرد نوروترانسمیترها در مغز می شوند و از این طریق سروتونین و نورآدرنالین که با افسردگی دچار اختلال شده بودند دوباره فعالیت خود را از سر می گیرند. داروهای افسردگی فقط با تجویز پزشک تجویز و مصرف می شوند. بدون تجویز پزشک نمی توان آنها را استفاده کرد. همچنین گفتنی است که در افسردگی های شدید مانند: اختلالات استرسی, اضطراب شدید, اختلالات وسواسی و اختلالات تغذیه ایی دارو تجویز می شود. اغلب بعد از ۳ ماه مصرف این داروها در حدود ۶۰ درصد بهبود در وضعیت بیمار حاصل می شود.
نحوه مصرف
معمولا مقدار دوز دارویی که تجویز می شود با گذشت زمان تغییر نمی کند و در طول دوره درمان همان دوز مصرف می شود. مصرف قرص ضد افسردگی را تا پایان دوران مصرف باید ادامه داد حتی اگر عوارض جانبی مشاهده شد نباید مصرف دارو قطع شود زیرا اکثر این عوارض در عرض چند روز از بین می رود. اما در صورتی که افسردگی درمان نشد و حتی شدت پیدا کرد باید مصرف دارو قطع و به پزشک مراجعه شود. این دارو ها باید در همان ساعت مشخص مصرف شوند و معمولا اثر آن بعد از هفته دوم مصرف مشخص می شود. اگر این دارو قبل از اتمام دوره درمان افسردگی قطع شود احتمال برگشت افسردگی زیاد است.
مدت زمان استفاده از داروهای ضد افسردگی
همانطور که می دانید مدت مصرف قرص ضد افسردگی بسته به نوع مشکل و دارو دارد و پزشک تشخیص می دهد که تا چه زمانی باید از داروهای افسردگی استفاده کنید و در صورتی برای نخستین بار به منظور افسردگی تحت درمان هستید باید حداقل تا شش بعد از آغاز احساس یهبودی استفاده از دارو را ادامه دهید و این مدت در دفعات دوم و سوم بیشتر می باشد و به مدت یکی دو سال ادامه دارد از این رو، دقت داشته باشید که از قطع خود سرانه دارو پرهیز کنید تا دچار عوارض شدیدی نشوید و با پزشک تا مشورت کنید.
سندروم قطع دارو به صورت خودسرانه
طبق تحقیقات انجام شده مصرف یا قطع مصرف خودسرانه قرص ضد افسردگی باعث بروز عوار ضی خواهد شد که باید از انجام اینکار خودداری نمایید و در واقع هشتاد درصد افرادی که استفاده از این دارو را به طور ناگهانی قطرع می کنند و مصرف آن را کاهش می دهد به سندروم قطع دارو دچار می شوند که امکان دارد این سندروم هفته ها ادامه داشته باشد که درارای علایم مختلفی است و عبارتند از :
- علایم جسمی : تعریق غیر عادی، خستگی، سرگیجه و سردرد، علایم مشابه آنفولانزا
- علایم مرتبط با حلق و خو : بداخلاقی، بی قراری، پرخاشگری، تغییرات خلقی، اضطراب و حملات عصبی
- علایم گوارشی : استفراغ، تهوع، اسهال و گرفتگی شکم
- اختلالات خواب : خیال پردازی، کابوس و بی خوابی
- و علایم دیگر مانند : تکانش های عصبی، مشکلات شناختی، مشکلات بینایی، توهم، لرزش، تنش های عضلانی
عوارض داروهای ضد افسردگی
عوارض هر کدام از داروهای ضد افسردگی ممکن است با هم دیگر متفاوت باشد. به همین خاطر ما عوارض احتمالی هر دارو را جدا بررسی می کنیم. عوارض قرص تری سیلیک شامل: یبوست و اضافه وزن, خشکی دهان, اختلالات خواب و نامنظم شدن ضربان قلب از موارد شایع هستند.
عوارض قرص (اس- اس- ار- آی- ز) معمولا در ۲ هفته اول بروز می کند که شامل: حالت تهوع, سو هاضمه, اختلال عملکرد جنسی و اضطراب می باشد. گفتنی است در صورت مشاهده علائمی مانند از دست دادن تعادل و سرگیجه شدید و اختلال در ادرار حتما به پزشک مراجعه کنید.
(اس- ان- ار- آی- ز ) و مونو آمینو اُکسیداز باعث افزایش فشار خون می شوند لذا در افرادی که فشار خون بالا دارند و همچنین بیماران قلبی باید با احتیاط مصرف شوند. همچنین علائمی مانند: ناراحتی معده, سرگیجه, توهم و اضطراب ممکن است بوجود آید.
به طور کلی قرص ضد افسردگی را در مواقعی که نیاز به کار با هوشیاری بالا دارید نباید مصرف شود. این دارو ممکن است باعث خواب آلودگی شده و یا در تمرکز اختلال ایجاد کند بنابراین باید با احتیاط مصرف شود.
داروی ضد افسردگی دسیپرامین
این دارو از دیگر داروهای ضد افسردگی می باشد که در موارد افسردگی مزمن، کودکان بیش فعال کم توجه، درد مزمن، افسردگی ناشی از مصرف کوکائین و الکل و پرخوری عصبی استفاده می شود که عوارض جانبی آن شامل :
- تاری دید
- خشکی دهان
- اشکال در ادرار کردن
- یبوست
- تهوع
- تداخل در فعالیت جنسی
- افزایش اشتها و وزن
- عوارض قلبی و عروقی
- تغییرات قند خون
داروی ضد افسردگی فلووکسامین
این دارو بیشتر به منظور درمان اختلال وسواس اجباری استفاده می شود و همچنین جهت درمان اختلال وسواس جبری، اختلال هراس، اختلال استرس بعد از سانحه و فوبیای اجتماعی نیز مورد استفاده قرار گرفته می شود که عوارض جانبی آن عبارتند از :
- تهوع
- یبوست
- سوء هاضمه
- پریشانی
- اسهال
- بی قراری
- احساس لرزش
- خشکی دهان
- فراموشی
نشانه های ترک دارو های ضد افسردگی
به دلیل اینکه این دارو مانند دیگر دارو نیازی به افزایش دوز دارو پس از مدتی ندارد در اکثر موارد این دارو ها اعتیاد آور نمی باشند و پس از قطع دارو ممکن است از هر سه نفر یک نفر دچار نشانه های ترک شود که ممکن به مدت دو هفته تا دو ماه به طول انجامد که علایم آن عبارتند از :
- سرگیجه
- پریشانی
- درد شکمی
- نشانه های شبه آنفولانزا
- کابوس یا رویاهای روشن
کاربرد دیگر داروی های ضد افسردگی
این دارو ها علاوه بر درمان افسردگی برای دیگر بیماری های روانی نیز مورد استفاده قرار گرفته می شود که عبارت است از:
- اختلال وسواس فکری – عملی
- برانگیختگی
- اختلال اضطراب منتشر
- شب ادراری یا مشکل در خوابیدن کودک
- اختلال دو قطبی
- افسردگی و اختلال افسردگی اساسی
- بی خوابی
- درد
- اختلال اضطراب اجتماعی
- اختلال استرس بعد از ضربه
- میگرن
داروهای ضد افسردگی اعتیاد دارند؟
به طور کلی این داروها اعتیاد آور نیستند و می توان بدون مشکل مصرف آن را قطع کرد چون دوز مصرفی آنان با گذشت زمان بالا نمی رود و بدن چنین نیازی نیز پیدا نمی کند.
مصرف در بارداری و شیر دهی
مصرف قرصهای ضد افسردگی در دوران بارداری ممنوع است و در صورت لزوم باید به میزان کم مصرف شود. همچنین در دوران شیر دهی نیز بهتر است که مصرف نشود زیرا ممکن است مقداری از دارو همراه شیر به بدن نوزاد نیز منتقل شود.
نکات
۱. ممکن است مصرف داروهای ضد افسردگی باعث بروز تحریکات گوارشی شود. لذا توصیه می شود برای جلوگیری از این مشکل دارو را با غذا میل کنید.
۲. از مصرف این دارو همراه با الکل و سیگار خودداری کنید.
۳. به هیچ وجه خود سرانه دوز داروهای ضد افسردگی را کم و زیاد یا قطع نکنید. تمام این اقدامات باید با نظر و تایید پزشک انجام شود.
۴. از مصرف قرص های خواب آور در طی روز بپرهیزید, آنها را نیم ساعت قبل از خواب و در شب میل کنید. گفتنی است مصرف همیشگی قرص های خواب آور باعث می شود که به مرور زمان اختلالات خواب بوجود آمده و خواب سبک شود.
در این مطلب قصد داشتیم شما عزیزان را با دارو های ضد افسردگی و عوارض آن ها آشنا کنیم که امیدواریم مطالعه مطلب گفته شده برای عزیزان مفید و سودمند بوده باشد، به منظور آشنایی بیشتر می توانید بر روی افسردگی کلیک نمایید .
منبع : آرگا
